Экзамен по чувашскому языку 2022 - ExamHelp.top

Чăваш Республикин Вĕренÿ тата çамрăксен политикин министерстви

БВУ «Чăваш Республикин вĕренÿ институчĕ»

Чăваш чĕлхипе литератури кафедри

9-мĕш класра чăваш чĕлхипе экзамен тыттармалли тĕрĕслев материалĕ

Проект ĕçĕ

Ĕçе тăваканĕ – Кивĕ Эйпеç тĕп шкулĕнче

(Чăваш Республикин Елчĕк районĕ)

чăваш чĕлхипе литературине вĕрентекен

Федорова Елена Сергеевна

Телефон 8-927-992-90-42 Ертсе пыраканĕ —

Юрий Михайлович Виноградов,

филологи наукисен кандидачĕ, доцент

Шупашкар − 2014

Чăваш Республикин Вĕренÿ тата çамрăксен политикин министерстви

2014 çулта 9 класс пĕтерекенсене

чăваш чĕлхипе

патшалăх шайĕнче (пĕтĕмлетсе)

(çĕнĕлле) аттестацилекен

экзамена тыттармалли материал

1-мĕш вариант

Район (чăвашла тата вырăсла)………………………………………………..

…………………………………………………………………………………..

Хула (ял, поселок) (чăвашла тата вырăсла)…………………………………

…………………………………………………………………………………..

Шкул (чăвашла тата вырăсла)……………………………………………………..

……………………………………………………………………………………..

Класс……………………………………………………………………………..

Ачан хушамачĕ……………………………………………………………………………

ячĕ……………………………………………………………………………………

ашшĕ ячĕ……………………………………………………………………………………………….

Чăваш чĕлхи. 9-мĕш класс. 1-мĕш вариант Шифр……………………………………………………

Вĕренекен валли хатĕрленĕ инструкци

Ку инструкци сире вăхăтпа тĕрĕс усă курма, панă ĕçсене ăнăçлă тума пулăшĕ.

Экзамен ĕçĕсене тума 3 сехет те 55 минут (235 минут) уйăрнă. Пĕтĕм ĕç 3 пайран тăрать.

1-мĕш пайра – итленĕ текста çывăх изложени çырмалла. Ăна 75 минутра тума сĕнетпĕр.

2-мĕш пайра – панă текста тимлĕ вуламалла та ыйтусене хуравламалла. Сире хатĕр текстпа заданисем валеçсе парĕç. Сирĕн итленĕ текстпа алла панă текст содержанийĕсене танлаштармалла. Çавăнпа та алла панă текста тимлĕ вулăр, ун содержанине лайăх ăнланма тăрăшăр. Кун хыççăн – сĕннĕ 10 ыйтăва хуравлама пуçăнăр. Кашни ыйту хыççăн 4-шар вариант хурав панă. Вĕсенчен пĕри çеç тĕрĕс. Çак заданисемпе ĕçленĕ май, Сирĕн, хăвăр хуравăрпа тÿр килекен цифрăна çаврашкапа çавăрса паллă тумалла. 2-мĕш пайри ыйтусене хуравлама 40 минут уйăрсан та çителĕклĕ пулĕ.

Экзамен ĕçĕн 3-мĕш пайĕнче  итленĕ тата вуланă текстсем тăрăх калăпăшĕ енчен пысăках мар ăслав сочиненийĕ хайламалла. Хайлав çырма 120 минут уйăрсан аван. Хайлава уйрăм хут çине çырас пулать.

Ĕçсене мĕнле йĕркепе панă, çав йĕркепех тума тăрăшăр.

Тимлĕ пулăр! Васкамасăр, тĕплĕ ĕçлĕр! Хăвăр тĕллĕн ĕçлеме вăй тата пĕлÿ пуррине шанăр!

Ĕçе пикенĕр.

Ăнăçу сунатпăр сире!

Чăваш чĕлхи. 9-мĕш класс. 1-мĕш вариант Шифр……………………………………………

1-мĕш пай

1. Текста тимлĕ итлĕр те ăна çывăх изложени çырăр.

Изложени тексчĕ

Вăрçă пуçланнă çул Укахви вун пиллĕкреччĕ. Тин çеç саккăрмĕш класс пĕтернĕччĕ. Шкулĕ ялтан тăватă çухрăмра. Вăрçă пуçлансан ялти чылай ытти ачасемпе пĕрлех Укахви те шкула çÿреме пăрахрĕ: Тăван çĕр-шывшăн хаяр вăрçă пынă чух, пĕтĕм халăх мĕн пур вăй-халне тăшмана пĕтерме панă чух кунсерен улт-çич сехет шкулта, икĕ сехет çул çинче, юлашкисене – кĕнеке çинче ларса ирттерме намăс пекчĕ Укахвие.

Çапла Укахви шкулта вĕренме пăрахрĕ. Вун пиллĕкри хĕр ача мăн çынсемпе пĕрле колхоз улăхне утă çулма каятчĕ. Паккус вĕçне тухмасăр чарăнман, никама та хыçран таптаттарса пыман, халăхран уйрăм канма та ларман.

Çук, ывăнмастчĕ мар Укахви. Çамрăк пĕвне йывăр килетчĕ çак хăйĕн çулĕсене кура мар пикеннĕ ĕçрен. Паккус варринчех кукленсе анас килетчĕ. Хытса çитмен çамрăк шăм-шак ирсерен такам хĕнесе тăкнă пек суратчĕ.

Çапах та салху марччĕ çамрăк чĕрере. Ун чухне мăн çын хуйхи тытма вĕ ренсе çитейменччĕ-ха вăл. Хĕр ача чĕрине çут çанталăк илемĕ те кăтăкланă, ăнлансах çитме çук ăрăмлă япаласем те пулнă çĕр çинче уншăн, хÿхĕм ĕмĕтсем те тин çеç сăмсаланнă – пĕр çынсем ахлатни çеç чĕрене шар! çурнă, час та часах хаваслă кăмăла сирсе сĕвĕрĕлтернĕ. Çынсем хуйхăрса калаçма тытăнсанах ăçта та пулин пăрахса тарас килнĕ… Анчах çĕр-шыв çине йăтăнса аннă хура хуйхăпа пусăрăнман тĕлсем пулман пулĕ ку вăхăтра…

Юрий Скворцов çырни тăрăх

Çырса памалли сăмахсем: Укахви, паккус, шăм-шак.

Ачасене хисеп ячĕсене сăмахпа çырмаллине асăрхаттармалла, текст авторĕ кам пулнине пĕлтермелле.

Чăваш чĕлхи. 9-мĕш класс. 1-мĕш вариант Шифр……………………………………………

2-мĕш пай

Алла панă текста тимлĕ, васкамасăр вуласа тухăр, 2.12.10 ĕçсене тăвăр.

(1)Ахлатса, йынăшса сасă панăскер, вăл – пирĕн салтак, пирĕн çын… (2)Аманнă… (3)Шурă чечексем хушшине ÿкнĕ… (4)Салтакăн пуçĕ çаврăнса кайнă пирки куçĕ хуралса килнĕ, тĕттĕмленнĕ. (5)Ирхи çутă, унăн çурхи илемĕ таçта кайса çухалнă. (6)Умри çĕмĕрт тĕмĕ çакна курсан тÿсеймен: çил варкăшса килсен хăйĕн çеçкине пĕрчĕн-пĕрчĕн вĕçтернĕ, эрленсе-хурланса йĕрсе янă…

(7)Çанталăк улшăннă: хура вăрман хыçĕнчен кăвак пĕлĕт çĕклемĕн- çĕклемĕн йăванса тухнă; сулхăн мĕлкисем, ялсем урлă чупса каçса, часах вăрçă хирне çитнĕ. (8)Çуркунне хĕвелĕ пĕлĕт хыçне пытансан хулăн пĕлĕтсен сулхăнĕпе пĕркенсе, çав аманнă салтак патне ÿтсĕр-тирсĕр Вилĕм сарăхнă шăлĕсене йĕрсе, типĕ шăммисемпе шăлтăртатса çитнĕ; юн тăкса вăйран кайнă салтакăн пуçĕ вĕçне кукленсе ларнă. (9) – Эсĕ халĕ хăтăлаймăн, тинех лекрĕн ман аллăма! – тет Вилĕм хăрăк-марăк шăлĕсемпе качăртаттарса.

(10)Çурхи чĕрĕлĕх çилĕпе пĕрле инçетрен-инçетрен, хĕвел тухăçĕнчен, хумăн-хумăн варкăшса ăшă çил килет. (11)Çил ачисем сулхăн пĕлĕтсене хăваласа ярсан хĕвелĕн вут пек пĕрчисем каллех салтака тупаççĕ, ăна питрен кăтăклаççĕ, ачашласа лăпкаççĕ, шухăшĕсене хускатса вăратаççĕ.

(16)Пурнăç татах çĕкленчĕ, каллех пĕтĕм вăйпа çавăрса çапрĕ сăхă куçлă Вилĕме. (17)Тÿпере ăшă та çемçе сасăпа тăри юрласа ячĕ. (18)Кĕсле каласа, юрă-сăвă шăрантарса çурхи кун сарăлать. (19)Малта, юхан шыв хĕрринче, çĕр çĕмĕрсе вăрçă кĕрлет. (20)Унта Пурнăçпа Вилĕм çапăçать.

Чăваш Республикин Вĕренÿ тата çамрăксен политикин министерстви

Чăваш чĕлхи. 9-мĕш класс. 1-мĕш вариант Шифр……………………………………………

2.1. Итленĕ текстпа вуланă текста мĕнле шухăш пĕрлештерет?

1) Камăн тÿрĕ кăмăл, ăна ялан çăмăл.

2) Таса чуна таса тÿпе йышăнать, çылăхлă чун çĕр миминче çунать.

3) Хура чунлă çыннăн ăш-чикне хурт çиет.

4) Питри чипер пĕтет, ăшри ĕмĕре пырать.

2.2. Хăвăр вуланă текстра автор шухăшне хăш предложени уçса парать?

1) Тăйлăк-тайлăк урапа шанчăксăр.

2) Ăшăпа сивĕ курман – пурнăç курман.

3) Вилĕмрен ан хăра, çылăхран хăра.

4) Вилĕмрен усалли ним те çук.

2.3. Текст стилĕпе тĕсне палăртăр.

1) наука стилĕ, ăслав

2) илемлĕ литература стилĕ, калав.

3) публицистика стилĕ, ăслав элеменчĕллĕ сăнлав

4) ĕçлĕ стиль, калав

2.4. Кăтартнă предложенисенчен хăшне умĕнчи юнашар предложенипе местоимени çыхăнтарать?

1) 6

2) 7

3) 8

4) 9

2.5. 1-мĕш предложенири ахлатса сăмахпа синонимлă сăмах хăш предложенире тĕл пулать?

1) 8

2) 6

3) 7

4) 5

2.6. Сасă шучĕ сас палли шутĕнчен ытларах сăмах хăшĕ? (Сăмахсене 18-мĕш предложенирен илнĕ.)

1) кун

2) шăрантарса

3) юрă

4) çурхи

Чăваш Республикин Вĕренÿ тата çамрăксен политикин министерстви

Чăваш чĕлхи. 9-мĕш класс. 1-мĕш вариант Шифр……………………………………………

2.7. 4-мĕш предложенири иккĕмĕшле сăмах (тĕттĕмленнĕ) мĕнле пулнă?

1) тĕттĕмлен глагол çумне -нĕ аффикс хушăннипе

2) тĕттĕмле наречи çумне -ннĕ аффикс хушăннипе

3) тĕттĕм паллă ячĕ çумне -лен, -нĕ аффикссем хушăннипе

4) тĕттĕм паллă ячĕ çумне -лен аффикс хушăннипе

2.8. 9-мĕш предложенири тин сăмах мĕнле пуплев пайĕ пулать?

1) япала ячĕ

2) наречи

3) глагол

4) паллă ячĕ

2.9. Тÿпере ăшă та çемçе сасăпа тăри юрласа ячĕ предложенире (17 №) шухăш тĕшши хăш сăмахсем çине ÿкет?

1) ăшă та çемçе сăмахсем çине

2) тӳпере сăмах çине

3) тăри сăмах çине

4) сасăпа сăмах çине

2.10. 8-мĕш предложени тытăмĕ енчен хăш ушкăна кĕрет?

1) пайĕсене вырăнĕ-йĕркипе çыхăнтаракан пăхăнуллă хутлă предложени

2) пайĕсене деепричасти аффиксĕпе çыхăнтаракан пăхăнуллă хутлă предложени

3) хыç сăмахлă пăхăнуллă хутлă предложени

4) пайĕсене падеж аффиксĕпе çыхăнтаракан пăхăнуллă хутлă предложени

3-мӗш пай

3.1. «Ан пултăр вăрçă нихăçан!» темăпа калăпăшĕ пысăках мар (90 сăмахран кая ан пултăр) ăслав хайлавĕ çырăр. Экзаменра итленĕ тата вуланă текстсен информацийĕпе усă курăр. Тема пирки хăвăр мĕн шухăшланине уçса парăр.

Хăвăр шухăшăра икĕ аргументпа ĕнентерĕр. Çакна тума ăславăн ĕнентерÿ мелĕсемпе (кÿртĕм сăмахсемпе, ыйтупа хурав пĕрлĕхĕпе, пиркепе следстви, условипе следстви, тĕллевпе услови, хирĕçлев çыхăнăвне палăртакан чĕлхе мелĕсемпе) сахалтан та икĕ хут усă курăр.

Аргументсене (ĕçсемпе пулăмсене, фактсене) экзаменра итленĕ тата вуланă текстсенчен илме юрать. Хăвăр курни-илтни, унччен вулани çине таянма та май пур. Енчен те эсир экзаменра итленĕ тата вуланă текстсене ним улăштармасăр çырса илетĕр пулсан ĕçĕре 0 балл лартса хаклаççĕ.

Чăваш Республикин Вĕренÿ тата çамрăксен политикин министерстви

2014 çулта 9 класс пĕтерекенсене

чăваш чĕлхипе

патшалăх шайĕнче (пĕтĕмлетсе)

(çĕнĕлле) аттестацилекен

экзамена тыттармалли материал

2-мĕш вариант

Район (чăвашла тата вырăсла)………………………………………………..

…………………………………………………………………………………..

Хула (ял, поселок) (чăвашла тата вырăсла)…………………………………

…………………………………………………………………………………..

Шкул (чăвашла тата вырăсла)……………………………………………………..

……………………………………………………………………………………..

Класс……………………………………………………………………………..

Ачан хушамачĕ……………………………………………………………………………

ячĕ……………………………………………………………………………………

ашшĕ ячĕ……………………………………………………………………………………………….

Чăваш чĕлхи. 9-мĕш класс. 2-мĕш вариант Шифр……………………………………………………

Вĕренекен валли хатĕрленĕ инструкци

Ку инструкци сире вăхăтпа тĕрĕс усă курма, панă ĕçсене ăнăçлă тума пулăшĕ.

Экзамен ĕçĕсене тума 3 сехет те 55 минут (235 минут) уйăрнă. Пĕтĕм ĕç 3 пайран тăрать.

1-мĕш пайра – итленĕ текста çывăх изложени çырмалла. Ăна 75 минутра тума сĕнетпĕр.

Ĕçсене мĕнле йĕркепе панă, çав йĕркепех тума тăрăшăр.

Тимлĕ пулăр! Васкамасăр, тĕплĕ ĕçлĕр! Хăвăр тĕллĕн ĕçлеме вăй тата пĕлÿ пуррине шанăр!

Ĕçе пикенĕр.

Ăнăçу сунатпăр сире!

Чăваш чĕлхи. 9-мĕш класс. 2-мĕш вариант Шифр……………………………………………

1-мĕш пай

1. Текста тимлĕ итлĕр те ăна çывăх изложени çырăр.

Изложени тексчĕ

Юрий Скворцов çырни тăрăх

Çырса памалли сăмахсем: Укахви, паккус, шăм-шак.

Ачасене хисеп ячĕсене сăмахпа çырмаллине асăрхаттармалла, текст авторĕ кам пулнине пĕлтермелле.

Чăваш чĕлхи. 9-мĕш класс. 2-мĕш вариант Шифр……………………………………………

2-мĕш пай

Алла панă текста тимлĕ, васкамасăр вуласа тухăр, 2.12.10 ĕçсене тăвăр.

(12)Пĕтĕм вăйĕпе çапса ячĕ Пурнăç Вилĕме. (13)Таçтах кайса ÿкрĕ Чун илли. (14)Ÿкрĕ те çĕр хуçăк пулса выртрĕ, анчах хăрăк шăммисем пĕр самант хушшинче пухăнчĕç те сыпăнса ларчĕç. (15)Вилĕм каллех çĕкленчĕ те туйи çине уртăнса, уксахласа тепĕр хут салтак патне сĕтĕрĕнсе пычĕ, катăлса, çурăлса пĕтнĕ пушă шăммисене шăкăртаттарса пуç вĕçне каллех пĕшкĕнсе ларчĕ. (16)Пурнăç татах çĕкленчĕ, каллех пĕтĕм вăйпа çавăрса çапрĕ сăхă куçлă Вилĕме. (17)Тÿпере ăшă та çемçе сасăпа тăри юрласа ячĕ. (18)Кĕсле каласа, юрă-сăвă шăрантарса çурхи кун сарăлать. (19)Малта, юхан шыв хĕрринче, çĕр çĕмĕрсе вăрçă кĕрлет. (20)Унта Пурнăçпа Вилĕм çапăçать.

Чăваш Республикин Вĕренÿ тата çамрăксен политикин министерстви

Чăваш чĕлхи. 9-мĕш класс. 2-мĕш вариант Шифр……………………………………………

2.1. Итленĕ текстпа вуланă текста мĕнле шухăш пĕрлештерет?

1) Тимĕр тутăхса пĕтет, чĕре хуйхăрса пĕтет.

2) Таса чуна хура çыпăçмасть.

3) Кăмăллă çыншăн пурте кăмăллă.

4) Çын чунĕ чĕре патĕнче пурăнать, чĕрене тивсен çын вилет.

2.2. Хăвăр вуланă текстра автор шухăшне хăш предложени уçса парать?

1) Виличчен этеме нумай кирлĕ.

2) Вилĕмпе кĕрешес пулать.

3) Ÿт суранĕ чуна кайса тивет.

4) Тÿрĕ пул та йăрă пул теççĕ.

2.3. Текст стилĕпе тĕсне палăртăр.

1) наука стилĕ, ăслав

2) публицистика стилĕ, ăслав элеменчĕллĕ сăнлав

3) ĕçлĕ стиль, калав

4) илемлĕ литература стилĕ, калав

2.4. Кăтартнă предложенисенчен хăшне юнашар предложенипе пĕр сăмаха тепĕр хут калани çыхăнтарать?

1) 8

2) 9

3) 10

4) 11

2.5. 8-мĕш предложенири кукленсе сăмахпа синонимлă сăмах хăш предложенире тĕл пулать?

1) 20

2) 13

3) 15

4) 14

2.6. Сасă шучĕ сас палли шутĕнчен ытларах сăмах хăшĕ? (Сăмахсене 19-мĕш предложенирен илнĕ.)

1) юхан шыв

2) çĕр

3) çĕмĕрсе

4) кĕрлет

Чăваш Республикин Вĕренÿ тата çамрăксен политикин министерстви

Чăваш чĕлхи. 9-мĕш класс. 2-мĕш вариант Шифр……………………………………………

2.7. 9-мĕш предложенири иккĕмĕшле сăмах (кăчăртаттарса) мĕнле пулнă?

1) кăчăртат глагол çумне -тар тата -са аффикссем хушăннипе

2) кăчăр евĕрлев сăмахĕ çумне –тат тата тар аффикссем хушăннипе

3) кăчăр япала ячĕ çумне –тат тата тар аффикссем хушăннипе

4) кăчăртаттар глагол çумне -са аффикс хушăннипе

2.8. 7-мĕш предложенири хыçĕнчен сăмах мĕнле пуплев пайĕ пулать?

1) глагол

2) наречи

3) япала ячĕ

4) паллă ячĕ

2.9. Кĕсле каласа, юрă-сăвă шăрантарса çурхи кун сарăлать предложенире (18 №) шухăш тĕшши хăш сăмахсем çине ÿкет?

1) шăрантарса сăмах çине

2) çурхи кун сăмахсем çине

3) кĕсле каласа сăмахсем çине

4) юрă-сăвă сăмах çине

2.10. 11-мĕш предложени тытăмĕ енчен хăш ушкăна кĕрет?

1) пайĕсене вырăнĕ-йĕркипе çыхăнтаракан пăхăнуллă хутлă предложени

2) пайĕсене деепричасти аффиксĕпе çыхăнтаракан пăхăнуллă хутлă предложени

3) хыç сăмахлă пăхăнуллă хутлă предложени

4) пайĕсене падеж аффиксĕпе çыхăнтаракан пăхăнуллă хутлă предложени

3-мӗш пай

3.1. «Вăрçă инкекне нихăçан та курмалла ан пултăр!» темăпа калăпăшĕ пысăках мар (90 сăмахран кая ан пултăр) ăслав хайлавĕ çырăр. Экзаменра итленĕ тата вуланă текстсен информацийĕпе усă курăр. Тема пирки хăвăр мĕн шухăшланине уçса парăр.

Аргументсене (ĕçсемпе пулăмсене, фактсене) экзаменра итленĕ тата вуланă текстсенчен илме юрать. Хăвăр курни-илтни, унччен вулани çине таянма та май пур.

Енчен те эсир экзаменра итленĕ тата вуланă текстсене ним улăштармасăр çырса илетĕр пулсан ĕçĕре 0 балл лартса хаклаççĕ.

Чăваш Республикин Вĕренÿ тата çамрăксен политикин министерстви

2014 çулта 9 класс пĕтерекенсене

чăваш чĕлхипе

патшалăх шайĕнче (пĕтĕмлетсе)

(çĕнĕлле) аттестацилекен

экзамена тыттармалли материал

3-мĕш вариант

Район (чăвашла тата вырăсла)………………………………………………..

…………………………………………………………………………………..

Хула (ял, поселок) (чăвашла тата вырăсла)…………………………………

…………………………………………………………………………………..

Шкул (чăвашла тата вырăсла)……………………………………………………..

……………………………………………………………………………………..

Класс……………………………………………………………………………..

Ачан хушамачĕ……………………………………………………………………………

ячĕ……………………………………………………………………………………

ашшĕ ячĕ……………………………………………………………………………………………….

Чăваш чĕлхи. 9-мĕш класс. 3-мĕш вариант Шифр……………………………………………………

Вĕренекен валли хатĕрленĕ инструкци

Ку инструкци сире вăхăтпа тĕрĕс усă курма, панă ĕçсене ăнăçлă тума пулăшĕ.

Экзамен ĕçĕсене тума 3 сехет те 55 минут (235 минут) уйăрнă. Пĕтĕм ĕç 3 пайран тăрать.

1-мĕш пайра – итленĕ текста çывăх изложени çырмалла. Ăна 75 минутра тума сĕнетпĕр.

Ĕçсене мĕнле йĕркепе панă, çав йĕркепех тума тăрăшăр.

Тимлĕ пулăр! Васкамасăр, тĕплĕ ĕçлĕр! Хăвăр тĕллĕн ĕçлеме вăй тата пĕлÿ пуррине шанăр!

Ĕçе пикенĕр.

Ăнăçу сунатпăр сире!

Чăваш чĕлхи. 9-мĕш класс. 3-мĕш вариант Шифр……………………………………………

1-мĕш пай

1. Текста тимлĕ итлĕр те ăна çывăх изложени çырăр.

Изложени тексчĕ

Юрий Скворцов çырни тăрăх

Çырса памалли сăмахсем: Укахви, паккус, шăм-шак.

Ачасене хисеп ячĕсене сăмахпа çырмаллине асăрхаттармалла, текст авторĕ кам пулнине пĕлтермелле.

Чăваш Республикин Вĕренÿ тата çамрăксен политикин министерстви

Чăваш чĕлхи. 9-мĕш класс. 3-мĕш вариант Шифр……………………………………………

Алла панă текста тимлĕ, васкамасăр вуласа тухăр, 2.12.10 ĕçсене тăвăр.

(10) Çурхи чĕрĕлĕх çилĕпе пĕрле инçетрен- инçетрен, хĕвел тухăçĕнчен, хумăн-хумăн варкăшса ăшă çил килет. (11)Çил ачисем сулхăн пĕлĕтсене хăваласа ярсан хĕвелĕн вут пек пĕрчисем каллех салтака тупаççĕ, ăна питрен кăтăклаççĕ, ачашласа лăпкаççĕ, шухăшĕсене хускатса вăратаççĕ.

Чăваш Республикин Вĕренÿ тата çамрăксен политикин министерстви

Чăваш чĕлхи. 9-мĕш класс. 3-мĕш вариант Шифр……………………………………………

2.1. Итленĕ текстпа вуланă текста мĕнле шухăш пĕрлештерет?

1) Хырăм тĕкĕр мар, витĕр курăнмасть.

2) Чĕмпĕр енче чĕн хаклă, çут тĕнчере чун хаклă.

3) Пÿрнен те чунĕ пур, ыраттарсан вăл та ыратать.

4) Çын тĕсне мар, ăсне пăхса хакла.

2.2. Хăвăр вуланă текстра автор шухăшне хăш предложени уçса парать?

1) Паттăр пĕр хут вилет, хăравçă çĕр хут вилет.

2) Инкек айăп шырамасть.

3) Çынна тултан ан пăх, ăш-чиккинчен пăх.

4) Этем ĕмĕтлĕ, шуйттан ĕмĕтсĕр.

2.3. Текст стилĕпе тĕсне палăртăр.

1) наука стилĕ, ăслав

2) ĕçлĕ стиль, калав

3) илемлĕ литература стилĕ, калав

4) публицистика стилĕ, ăслав элеменчĕллĕ сăнлав

2.4. Кăтартнă предложенисенчен хăшне умĕнчи юнашар предложенипе синоним çыхăнтарать?

1) 10

2) 11

3) 12

4) 13

2.5. 7-мĕш предложенири сулхăн сăмахпа антонимлă сăмах хăш предложенире тĕл пулать?

1) 8

2) 9

3) 10

4) 11

2.6. Сас палли шучĕ сасă шутĕнчен ытларах сăмах хăшĕ? (Сăмахсене 16-мĕш предложенирен илнĕ.)

1) çĕкленчĕ

2) вăйпа

3) каллех

4) çапрĕ

Чăваш Республикин Вĕренÿ тата çамрăксен политикин министерстви

Чăваш чĕлхи. 9-мĕш класс. 3-мĕш вариант Шифр……………………………………………

2.7. 15-мĕш предложенири иккĕмĕшле сăмах (шăкăртаттарса) мĕнле пулнă?

1) шăкăр глагол çумне –тат, — тар тата -са аффикссем хушăннипе

2) шăкăр япала ячĕ çумне -тат тата -тар аффикссем хушăннипе

3) шăкăр евĕрлев сăмахĕ çумне -тат тата тар аффикссем хушăннипе

4) шăкăртаттар глагол форми çумне -са аффикс хушăннипе

2.8. 15-мĕш предложенири вĕçне сăмах мĕнле пуплев пайĕ пулать?

1) наречи

2) япала ячĕ

3) глагол

4) паллă ячĕ

2.9. Малта, юхан шыв хĕрринче, çĕр çĕмĕрсе вăрçă кĕрлет предложенире (19 №) шухăш тĕшши хăш сăмахсем çине ÿкет?

1) çĕр çĕмĕрсе сăмахсем çине

2) малта сăмах çине

3) юхан шыв хĕрринче сăмахсем çине

4) вăрçă сăмах çине

2.10. 5 -мĕш предложени тытăмĕ енчен хăш ушкăна кĕрет?

1) пайĕсене вырăнĕ-йĕркипе çыхăнтаракан пăхăнуллă хутлă предложени

2) пайĕсене деепричасти аффиксĕпе çыхăнтаракан пăхăнуллă хутлă предложени

3) пайĕсене падеж аффиксĕпе çыхăнтаракан пăхăнуллă хутлă предложени

4) хыç сăмахлă пăхăнуллă хутлă предложени

3-мӗш пай

3.1. «Пурнăçран хакли çук» темăпа калăпăшĕ пысăках мар (90 сăмахран кая ан пултăр) ăслав хайлавĕ çырăр. Экзаменра итленĕ тата вуланă текстсен информацийĕпе усă курăр. Тема пирки хăвăр мĕн шухăшланине уçса парăр.

Енчен те эсир экзаменра итленĕ тата вуланă текстсене ним улăштармасăр çырса илетĕр пулсан ĕçĕре 0 балл лартса хаклаççĕ.

Чăваш Республикин Вĕренÿ тата çамрăксен политикин министерстви

Хуравсем

Ыйту номерĕсем	Вариантсем
1	2	3
2.1	2	4	2
2.2	3	2	1
2.3	2	4	3
2.4	4	4	4
2.5	2	3	3
2.6	3	1	3
2.7	4	2	3
2.8	2	3	2
2.9	3	2	4
2.10	2	2	4

Литература

1. Вăрçă калавĕсем – Шупашкар: Чăв. кĕн. изд.-ви, 2012.

2. Юрий Скворцов. Уках хурăнĕ – Шупашкар: Чăв. кĕн. изд.-ви, 1998.

3. Чăваш халăх пултарулăхĕ. Ваттисен сăмахĕсем – Шупашкар: Чăв. кĕн. изд.-ви, 2007.

Источник

Чувашская олимпиада по чувашскому языку 2022-2023 учебный год. Задания, ответы, регистрация, вопросы, решения и результаты. Официальный сайт. Взлет

Официальный сайт. 2022 — 2023 учебный год. Официальный сайт. МОШ. ВОШ. ВСОШ. КИМ. Открытый банк заданий. Взлет. ВПР. РП. ФИПИ ШКОЛЕ. ДНР. ФГОС. ОРКСЭ. МЦКО. ФИОКО. ЕГЭ. ЕГЭ. ПНШ. ДОУ. УМК. Просвещение. Ответы. ГДЗ. Решебник. Школа России. Школа 21 век. Перспектива. Школа 2100. Планета знаний. Россия. Беларусь. ЛНР. Казахстан. РБ. Татарстан. Башкортостан

Скачать бесплатно новые задания, ответы и решения олимпиады школьников 2022-2023 года

Поздравляем вас с новым учебным годом! Готовы к новым испытаниям и новым призам и дипломам на Олимпиадах? Учащиеся, которые хотят получить льготы и хорошие оценки на экзамене в школе в 23 году, нужно участвовать в различных олимпиадах РФ. На этой странице Олимпиадных реальных задач и вопросов вы можете посмотреть, бесплатно скачать и распечатать полные варианты заданий, пошаговые решения и правильные ответы новой олимпиады школьников в формате PDF или Ворд / WORD. Разбор заданий и все задачи олимпиады подготовлены с учетом ошибок и знаний предмета школьников в прошлом учебном году и эти знания пригодятся вам в 2023-2024 учебном году

Чувашская олимпиада по чувашскому языку 7-8 класс

Район шайĕнчи олимпиада валли ĕçсем

7 класс

Аудировани тексчĕ

Хĕвел кунран-кун ытларах хĕртекен пулчĕ. Кăнтăрла тумла юхать, ирĕн-каçăн çатăр шăнтать. Малтан урам хушшинчи, унтан уй-хирти çул-йĕр те хуралчĕ.

Çанталăка май вĕçен кайăксем те куç умĕнчех улшăнса пыраççĕ. Шĕпшĕлсенех илер ак. Хĕл варринче вĕсем çерçисенчен вăрăм хÿрисемпе çеç уйрăмччĕ. Халь йăлтах урăхла: хÿрисем витĕрех саралнă, юррисене илтсен чуну таçта çĕкленет. Çин-çин-çин-çин-çин! янратаççĕ шĕпшĕл аçисем. Ку – çуркунне пуçламăшĕн кĕвви ĕнтĕ.

Çерçисене пăхăр-ха тата! Аллăн-утмăлăн пĕр йывăç çине ларнă та чарăна пĕлмесĕр тем çинчен чĕвĕлтетеççĕ. Мĕн вĕсен унта: туй-и, пысăк уяв-и?

Чăхсем те пĕсехисене карăнтарнă, вĕсем те каçса кайсах какалаççĕ. Автанĕсем вара мăнаçлăн каçăрăлса çÿреççĕ, çунат çапа-çапа авăтаççĕ.

Ула кураксем те çулсем çинчен хăпма пĕлмеççĕ. Апат çисе тăрансан çеç йывăçсем çине кайса лараççĕ те çуркуннене мухтаса кăшкăрашаççĕ.

Çырма-çатра хĕррисемпе сăрт çамкисем улаланма пуçласан малтан хура кураксем, каярах шăнкăрчсемпе тăрисем те персе çитрĕç.

Мĕн тери ырă вăл çуркунне пуçламăшĕ! Ав тăри çÿлтен те çÿле вĕлтĕртетсе улăхать. Ăна çил вĕçтерсе хăпартакан çулçă темелле.

Шăнкăрчсем тата мĕнлерех юрлаççĕ! Шăпчăк пек шăхăраççĕ, чĕкеçле те чĕвĕлтетеççĕ, çăмарта пуçланă чăх пек какалаççĕ, тăрналла та триллетеççĕ… Пулаççĕ те юрă ăстисем!

Авă хĕвел ăшшинче хĕрлĕ ĕне хĕртĕнсе тăрать. Ун çине икĕ чавка килсе ларнă. Вĕсем пĕшкĕне-пĕшкĕне ĕнен йăптăх çăмне тăпăлтараççĕ. Чавкасем те чĕпĕсем кăларса çитĕнтерме хатĕрленеççĕ ĕнтĕ.

Вăранать, чĕрĕлет, хавхаланать çурхи çанталăк.

(П. Ибасов çырни тăрăх.)

Аудировани шайне тĕрĕслемелли ĕç

Текста икĕ хут вуласа памалла.

Ĕçсем:

1. Текста ят парăр.

2. Текстра асăннă кайăк ячĕсене çырăр.

Ĕçсем

7 класс

1. Чăваш чĕлхинче миçе пуплев пайĕ (части речи)?

2. Ĕĕ сас паллисем чăваш алфавитĕнче хăш саспаллисем хушшинче тăраççĕ?

3. Тĕслĕхпе усă курса чĕр чун, кайăк-кĕшĕк мĕн тунине çырăр.

Тĕслĕх: ĕне макăрать.

Упа …

Кашкăр …

Лаша …

Сысна …

Хур …

Кăвакал …

Автан …

Шапа …

4. Хăш сăмах ытлашши? Мĕншĕн?

Хупах, хăях, шурут, куршанак, упа сарри, хăмăш, вĕлтĕрен, кăрăç.

5. Йăнăш çырнă сăмахсене тупăр, тĕрĕс çырăр.

Вулатпăр, калаççа, лĕпĕшшем, улмуççи, сапсарă, кукук, каймаç, мунча, шаккать.

6. Панă сăмахсенчен сукмак сăмахăн синонимне тупăр.

Тукмак, шуçлак, пăрлак, утма çул, кайăк хур.

7. Шуралнăн сăмах мĕнле пуплев пайĕ?

8. Тăванĕсенчен сăмаха морфема тишкерĕвĕ тăвăр.

9. Чăваш Республикинчи пур хула ятне те чăвашла çырăр.

10. Хăвăр пĕлекен пĕр-пĕр чăваш поэчĕ çинчен 10 – 15 предложенирен тăракан текст туса чăвашла çырăр.

7 класс

Тĕрĕслекенсем валли

I. Аудировани ĕçĕ

1. Хурав: Çуркунне. Çуркунне пуçламăшĕ. …

Тĕрĕс ятшăн – 1 балл.

2. Хурав: шĕпшĕл, çерçи, ула курак, хура курак, шăнкарч, тăри, шăпчăк, чĕкеç, тăрна, чавка.

Кашни тĕрĕс тупса çырнă ятшан – 1 балл.

II. Ытти ĕçсем:

1. Хурав: 11 пуплев пайĕ.

Тĕрĕс хуравшăн – 1 балл.

2. Хурав: Ёё тата Жж сас паллисем хушшинче.

Тĕрĕс хуравшăн – 1 балл.

3. Хурав: упа мĕкĕрет, кашкăр улать, лаша кĕçенет, сысна нăриклетет(çухăрать), хур какалать, кăвакал нартлатать, автан авăтать, шапа кваклатать.

Кашни тĕрĕс тупнă глаголшăн – 1 балл.

4. Хурав: кăрăç. Кăрăç – кăмпа ячĕ, ытти сăмахсем – курăк ячĕсем.

Тĕрĕс тупнă сăмахшан – 1 балл. Тĕрĕс ăнлантарнăшăн – 1 балл.

5. Хурав: калаççа, лĕпĕшшем, сапсарă, кукук, каймаç. Çырмалла: калаçса, лĕпĕшсем, сап-сарă, куккук, каймаст.

Кашни тĕрĕс тупнă сăмахшăн – 1 балл, кашни тĕрĕс çырнă сăмахшăн – 1 балл. Пурĕ 10 балл пулма пултарать.

6. Хурав: утма çул.

Тĕрĕс хуравшăн – 1 балл.

7. Хурав: глаголăн причасти форми(шуралнăн – шуралнă).

8. Хурав: тăванĕсенчен (тăван(яп.ячĕ) – тăванĕ (яп.ячĕ, камăнлăх форминче) – тăванĕсен(яп.ячĕ, камăнлăх форминче, нум. хисепре) – тăванĕсенчен (яп.ячĕ, камăнлăх форминче, нум. хисепре, туху падежĕнче.)

Кашни тĕрĕс уйăрнă морфемăшăн – 1 балл.

9. Хурав: Шупашкар, Çĕнĕ Шупашкар, Етĕрне, Çĕрпÿ, Сĕнтĕрвăрри, Куславкка, Канаш, Çĕмĕрле, Улатăр.

Кашни тĕрĕс тупнă хула ячĕшĕн – 1 балл.

10. Кашни тĕрĕс предложенишĕн — 1 балл. Чи нумаййи – 15 балл.

Район шайĕнчи олимпиада валли ĕçсем

8 класс

Аудировани тексчĕ

Кĕркунне шĕшкĕ тĕмне мăйăр татакан ачасем пĕтĕмпе хуçса, ватса пĕтернĕ. Мăнтарăн шĕшкийĕ! Епле чăтнă-ши вăл çав асапа? Хуçăк турачĕсем шанса, хуралса çĕрелле чикĕннĕ унăн. Çулçисем таткаланса, çурăлса пĕтнĕ. Кĕрхи хура тăм ÿкичченех ем-ешĕл ларакан шĕшкĕ хăй илемне çухатнă. Нумаях пулмасть шĕшкĕ пит илемлĕ, тикĕс тăрăллă, хăмла пек мăйăрлăччĕ. Халĕ пĕр мăйăр та çук.

Шĕшкĕпе юнашар пĕр ăвăс ларать. Çилпе хăйĕн хытă çулçисене хуллен çăтăл-çăтăл вылятать. Ăвăсăн ним шухăш та, ним хуйхă та çук, анчах шĕшкĕ çине пăхать те хурланса, шĕшке хĕрхенсе калать: «Шĕшкĕ тус, мĕн усси пур санăн мăйăр ÿстерни? Пăх-ха ĕнтĕ ху çине ху. Сан мăйăрна татса этем ачисем сана мĕн тĕрлĕ асаплантарса пĕтернĕ. Килес çул пĕр мăйăр та ан ÿстер. Мăйăр ÿстерни саншăн шăмму-шаккуна ватни анчах, сана хăвна ним усси те çук», – тет.

Шĕшкĕ ăвăс çине, вăйĕ-халĕ пĕтнĕрен, аран-аран куçне уçса пăхать. Типсе, хăрса кайнă çулçисене кăштăртаттарса, сассине аран кăларса калать: «Тĕрĕсех санăн сăмаху, ăвăс тус. Килес çул пĕр мăйăр та ÿстермĕп. Ай-яй-яй, шăмшак пит ыратать, йĕпе-сапа пулать пуль», – тет.

Кĕрхи йĕпе-сапа пуçланчĕ. Йĕпе-сапа хыççăн хĕл те персе çитрĕ. Хĕлле шĕшке, лутраскерне, юр пĕтĕмпех хупласа лартрĕ.

Хĕл иртрĕ, çуркунне çитрĕ. Вăрманти юр ирĕлсе пĕтрĕ. Çĕр ăшăнсан мĕнпур йывăç-курăк чĕрĕле пуçларĕ. Шĕшкĕ те юр айĕнчен тухсанах чĕрĕлме тытăнчĕ, унтан-кунтан кăчкăсем кăларчĕ. Хĕвел пĕçертет, ăшă çил вĕрет, папкасенчен çулçăсем тухаççĕ. Иртнĕ кĕркунне шĕшкĕ мăйăр тăвас мар тенĕччĕ, анчах халĕ иккĕленет: пур йывăç та, пур курăк та харпăр хăй майлă чечеке ларса хăшĕ çырла, хăшĕ улма, хăшĕ вăрă, хăшĕ мăйăр ÿстереççĕ. Йывăç-курăк кашниех хăй йăхне-тĕпне ĕрчетесшĕн. Пурте хĕвел патне туртăнаççĕ. Хĕвелĕ вара пурне те ăшăтать, ачашлать. Ав, шĕшкĕрен аякра мар вăрман улмуççийĕ курăнать. Вăл палăрми шурă кĕрен чечекре ларать. Кĕркунне улмуççин çĕклейми улма пулать ĕнтĕ. Улмуççирен аякра мар çĕмĕрт çеçкере ларать. Вал та шап-шурă, шур кĕпеллĕ илемлĕ хĕр пек туйăнать. «Ытти йывăçсен пурин те вăррисем, ачисем, пулаççĕ. Эпĕ çеç пушă ларатăп», – шухăша кайрĕ шĕшкĕ. Унăн çав тери мăйăр ÿстерес килет, анчах пĕр туратне пăхать – хуçăк, тепĕр туратне пăхать – туратăн мăйăр пулмалли кăчкисене иртнĕ кĕркунне ачасем хуçса пĕтернĕ.

Хĕвел, шĕшкĕ хуйхине туйса, унăн турачĕсене ачашшăн çутатать, хĕрхенсе калать: «Ан хуйхăр, шĕшкĕ. Санăн иртнĕ кĕркунне шăмму-шакку пит ванса пĕтнĕ. Кăçал санăн канас пулать. Килес çул валли вăй хатĕрлемелле». Хăй ăшшăн кулать, шĕшкĕ çине ăшă сывлăш ярать.

Çу иртет. Ирхине, каçхине сивĕрех. Вăрман улмуççийĕн улмисем кашни çĕр, тăм ÿкмессерен, çĕре тăкăнаççĕ. Çынсем вăрмана хутаçсем çака-çака килеççĕ, мăйăр татаççĕ. Акă пĕр ирхине икĕ ача шĕшкĕ патне пычĕç. Мăйăр шыраса турачĕсене сирсе пăхрĕç – пĕр мăйăр та çук.

– Пĕлтĕр эпир çак шĕшкĕ çинче пит нумай мăйăр татнăччĕ, кăçал пĕр мăйăр та çук, — терĕ пĕр ачи.

– Çаплаччĕ çав. Иксĕмĕр çак шĕшкĕ çинчен мăйăр татрăмăр. Татнă чух пĕтĕмпех хуçса, ватса пĕтертĕмĕр ăна. Эсĕ çакна астăватăн-и? – терĕ тепĕр ачи.

– Астăватăп-çке, – тет малтанхи.

Ачасем шĕшкĕ патĕнчен çапла калаçкаласа иртсе кайрĕç. Шĕшкĕ, ачасем иртсе кайсан, хĕпĕртесе çулçисене çилпе хуллен силлентерсе илчĕ. Кăçал унăнне пĕр турат та никам хуçман, шăмшак ыратмасть. «Чипер ырă-сывă пулсан килес кĕр валли çĕклейми мăйăр ÿстеретĕп. Анчах…. Ах, анчах ку этеме… Пĕтерет мана этем», — хурланса илчĕ шĕшкĕ. Çавăнтах пĕлтĕрхи асапа, хуçăк турачĕсене аса илчĕ те пĕтĕм пĕвĕпе, çулçи вĕçĕсемпе чĕтренсе, çÿçенсе кайрĕ. Хĕвел çинелле пăхрĕ те: «Эсĕ çав этем ачисене кала-ха, тархаслатăп сана. Шĕшкĕ тĕмне ватсан унăн мăйăрĕ пулмасть те. Вара вĕсем йывăç-курăка питех ватмĕç-и, тен», – терĕ.

Хĕвел шĕшкĕ шухăшĕсемпе килĕшрĕ. «Çапла, çапла, лутра шĕшкĕ», – тесе çутала илчĕ.

(Трубина Марфи).

Аудировани шайне тĕрĕслемелли ĕç

Текста икĕ хут вуласа памалла.

Ачасем хут листи çине 10-таран çапла çыраççĕ:

10)

Ĕç: Текстра пур шухăша (+) паллăпа, çуккине (-) паллăпа палăртăр.

Кашни предложение пĕр хут çеç вуласа памалла.

1. Хĕлле шĕшкĕ тĕмне мăйăр татакан ачасем пĕтĕмпе хуçса пĕтернĕ.

2. Шĕшкĕпе юнашар пĕр ăвăс ларать.

3. «Шĕшкĕ тус, мĕн усси пур санăн мăйăр ÿстерни? Пăх-ха ĕнтĕ ху çине ху. Сан мăйăрна татса этем ачисем сана мĕн тĕрлĕ асаплантарса пĕтернĕ. Килес çул пĕр мăйăр та ан ÿстер. Мăйăр ÿстерни саншăн шăмму-шаккуна ватни анчах, сана хăвна ним усси те çук», -терĕ вăрман улмуççийĕ.

4. Йывăç-курăк кашниех хăй йăхне-тĕпне ĕрчетесшĕн.

5. Чие йывăççи çуркунне палăрми шурă кĕрен чечекре ларчĕ.

6. «Ан хуйхăр, шĕшкĕ. Санăн иртнĕ кĕркунне шăмму-шакку пит ванса пĕтнĕ. Кăçал санăн канас пулать. Килес çул валли вăй хатĕрлемелле», — теççĕ ачасем.

7. Çу иртет. Ирхине, каçхине сивĕрех. Çынсем вăрмана хутаçсем çака-çака килеççĕ, çырла татаççĕ.

8. Акă пĕр ирхине икĕ ача шĕшкĕ патне пычĕç. Мăйăр шыраса турачĕсене сирсе пăхрĕç – пĕр мăйăр та çук.

9. «Чипер ырă-сывă пулсан килес кĕр валли çĕклейми мăйăр ÿстеретĕп. Анчах…. Ах, анчах ку качакасене… Пĕтереççĕ мана вĕсем», — хурланса илчĕ шĕшкĕ.

10. Хĕвел шĕшкĕ шухăшĕсемпе килĕшрĕ.

8 класс

Олимпиада ĕçĕсене пурнăçлама панă текст

(1)Таса та сарă кунсем тăчĕç çак хушăра.

(2)Ир-каç тухăç шурă нейлон пек таса. (3)Вăрмансем, хирсем çинче хĕвел ялтăртатать. (4)Кăнтăрлаччен çанталăк çуллахи пек çилсĕр тăп. (5)Кăнтăрла иртсен тÿпене шурă хăйма пек пĕлĕтсем сырса илеççĕ те, хĕвел шуралнăн туйăнать. (6)Вăл, пĕтĕм ăшшине çу каçичченех çĕре хĕрхенмесĕр панăскер, сасартăк хытать, çутине перекетлесе сапать. (7)Кăнтăрла хĕвел питтинче халь те самаях ăшă-ха, каçхине вара çанталăк та, çĕр те сивĕнме тытăнаççĕ.

(8)Çил çурçĕре куçрĕ. (9)Самаях сивĕтрĕ. (10)Каçхине тăм ÿкнипе ирхине пĕтĕм тавра шап-шурах. (11)Картасем, хуралтăсемпе пÿрт-çурт çийĕсем, тĕсне çухатсах пыракан курăк, сарай хыçĕнчи ватăлса кайнипе сарăхнă вĕлтĕрен – пурте тăм ÿкнипе шуралнă. (12)Хĕвел тухса ял çине хăпарсан кăна тăм ÿкнĕ вырăнта нÿр выртса юлать, ку таранччен кĕр сулхăнне парăнман курăк çемçелсе хуралать.

(13)Кантăрла эрешмен карти вĕçет. (14)Вăл йывăç тĕмĕсене, çул хĕрринче тăлăххăн ларса юлнă хыт хурана, кĕтÿрен таврăнакан ĕнесене, çĕр улми кăларакан çынсене сырăнать.

(15)Ял урамĕнчи йывăçсене çулăм ярса илнĕ. (16)Вĕсем сап-сарă çÿçне кăтралаттарнă хĕр пек. (17)Чиесен, улмуççисен тата йăмрасен çулçисем кăна симĕссипех. (18)Пĕр-пĕр пахчари е пÿрт умĕнчи хĕрлĕ-хĕрлĕ сапакаллă пилеш хăйне çиме илĕртет. (19)Кĕрхи сулхăншăн савăннă купăста талăксеренех çĕнĕрен те çĕнĕ кĕпе тăхăнать, куç умĕнчех ÿсет.

(20)Кĕçех çулталăкăн чи илемсĕр те салхуллă вăхăчĕ – хура кĕркунне – çитĕ.

(А. Емельянов çырни тăрăх).

Скачать бесплатно новые задания, ответы и решения олимпиады 2022-2023 года

Источник

Общество

11:22 | 17 мая 2022

KazanFirst

Автор материала:
Ляйсан Кадырова

Министр образования Татарстана резко отчитал районы за игнорирование родных языков в качестве предмета для сдачи ОГЭ

Выпускники 9-х классов могли проверить знания по татарскому, марийскому, чувашскому и удмуртскому языках.

Министр образования и науки Татарстана Ильсур Хадиуллин обрушился с волной критики в адрес руководства районных образовательных учреждений республики. Глава ведомства остался недоволен тем, как в некоторых школах проигнорировали возможность сдачи ОГЭ по родным языкам. По его словам, в этом году выпускники 9-х классов могли сдать итоговый экзамен по татарскому, чувашскому, удмуртскому и марийскому языкам.

— У нас 1367 обучающихся 9-х классов из 38 муниципалитетов сдавали родные языки (1260 человек — татарский, 73 — чувашский, 21- удмуртский и 14- марийский),- отметил он.

По словам министра, больше всего родной язык в качестве экзамена выбирали в Кукморском, Балтасинском и Дрожжановском районах. А в Апастовском, Буинском, Верхнеуслонском, Елабужском, Спасском и Черемшанском районах ОГЭ по родным языкам не выбрал ни один ученик.

— С нашей стороны вопросы будут к администрации школ, к управлениям отделов образований. Интерес к родным языкам не должен пропадать, во-первых, а во-вторых, должна была вестись совместная работа учителей, директоров и родителей, — высказался министр.

Читайте также: В Татарстане эвакуированные из Украины школьники будут сдавать ЕГЭ наравне с российскими

Теги:

Ильсур Хадиуллин,
татарстан,
родные языки,
егэ

Источник

КРИТЕРИИ ОЦЕНИВАНИЯ ЭКЗАМЕНАЦИОННОЙ ГИА ПО РОДНОМУ ЯЗЫКУ И РОДНОЙ ЛИТЕРАТУРЕ

Для оценки экзаменационной работы используется общий комплекс критериев оценивания.

При проверке сжатого изложения оценивается сформированность следующих умений:

адекватно воспринимать информацию прослушанного текста;
точно и лаконично излагать содержание прослушанного текста, вычленять его главную мысль;
осуществлять выбор и организацию языковых средств, использовать разнообразные грамматические конструкции и лексическое богатство языка при передаче содержания прослушанного текста;
оформлять текст в соответствии с орфографическими, грамматическими, пунктуационными и речевыми нормами русского литературного языка.

При проверке творческого задания к тексту изложения оценивается уровень сформированности следующих умений:

создавать текст в соответствии с заданной темой;
обрабатывать и интерпретировать информацию, заложенную в художественном произведении, в прослушанном тексте (при выполнении творческого задания);
логично излагать мысли, выстраивая тезисно-доказательную часть сочинения-рассуждения;
подбирать убедительные аргументы, создавая аргументированное высказывание;
выявлять отношение автора к поставленным проблемам, сопоставлять свою позицию с другой точкой зрения;
осуществлять выбор языковых средств в соответствии с заданием;
оформлять текст в соответствии с орфографическими, грамматическими, пунктуационными и речевыми нормами литературного языка.

При проверке и оценке творческого задания следует учитывать, что их объем строго не лимитируется, но устанавливается минимальный объем.

Комплект критериев оценки сжатого изложения и выполнения творческого задания к изложению

Сжатое изложение и выполнение творческого задания к изложению оцениваются по критериям, представленным в таблицах 1–4.

Грамотность письменной речи экзаменуемого и фактическая точность сжатого изложения и выполнения творческого задания (сочинения) оцениваются по специальным Критериям оценки грамотности и фактической точности речи экзаменуемого (см. таблицу 4).

Оценка смысловой цельности, речевой связности и последовательности созданного экзаменуемым текста (см. таблицу 3) даётся за выполнение двух видов работы в целом (изложение и творческое задание).

Критерии оценки сжатого изложения

При оценке изложения следует учитывать объём сжатого изложения. Экзаменуемым рекомендован объём не менее 70 слов. Если в изложении менее 50 слов (в подсчёт слов включаются все слова, в том числе и служебные), то такая работа считается невыполненной и оценивается 0 баллов.

Таблица 1

№	Критерии оценки сжатого изложения	Баллы
ИК1	Содержание изложения
	Экзаменуемый точно передал основное содержание прослушанного текста	1
Экзаменуемый не передал основное содержание прослушанного текста	0
ИК2	Сжатие исходного текста
	Экзаменуемый применил один или несколько приёмов сжатия текста	1
Экзаменуемый не использовал приёмов сжатия текста	0
Максимальное количество баллов за сжатое изложение по критериям ИК1–ИК2	2

Критерии оценки выполнения творческого задания к изложению

Среди критериев, по которым оценивается творческое задание , первый критерий (содержательный аспект) является основным. Если при проверке ответа на творческое задание эксперт по первому критерию ставит 0 баллов, то такая работа по критериям КТ1–КТ3 оценивается 0 баллов.

При оценке творческого задания следует учитывать объём написанного сочинения. Экзаменуемым рекомендован объём не менее 70 слов. Если в сочинении менее 50 слов (в подсчёт слов включаются все слова, в том числе и служебные), то такая работа считается невыполненной и оценивается 0 баллов.

Таблица 2

№	Критерии оценки творческого задания	Баллы
КТ1	Формулировка проблем исходного текста
	Экзаменуемый в той или иной форме даёт ответ на вопрос, приняв в качестве тезиса формулировку задания	1
Экзаменуемый не даёт ответ на вопрос *Такая работа по критериям КТ1–КТ3 оценивается 0 баллов	0
КТ2	Отражение собственного мнения экзаменуемого
	Экзаменуемый выразил собственное мнение по сформулированной проблеме	1
Собственное мнение экзаменуемого не сформулировано или сформулировано неверно	0
КТ3	Аргументация экзаменуемым собственного мнения
	Экзаменуемый аргументировал собственное мнение (привёл не менее одного аргумента)	1
	Экзаменуемый не смог аргументировать собственное мнение	0
Максимальное количество баллов за выполнение творческого задания по критериям КТ1– КТ3	3

Критерии оценки смысловой цельности, речевой связности и последовательности изложения созданного экзаменуемым текста

Таблица 3

№ 1	Критерии оценки смысловой цельности, речевой связности и последовательности изложения и творческого задания
	Работа экзаменуемого характеризуется смысловой цельностью, речевой связностью и последовательностью изложения: – логические ошибки отсутствуют, последовательность изложения не нарушена, – в работе нет нарушений абзацного членения текста	2
Работа экзаменуемого характеризуется смысловой цельностью, связностью и последовательностью изложения, но допущена 1 логическая ошибка во всей работе, и / или в работе имеется 1 нарушение абзацного членения текста	1
В работе экзаменуемого просматривается коммуникативный замысел, но допущено более 1 логической ошибки, и / или имеются два случая нарушения абзацного членения текста	0
Максимальное количество баллов за смысловую цельность, речевая связность и последовательность изложения	2

Критерии оценки грамотности и фактической точности речи экзаменуемого

Грамотность и фактическая точность речи экзаменуемого оцениваются по критериям, представленным в таблице 4.

Таблица 4

№	Критерии оценки грамотности и фактической точности речи экзаменуемого	Баллы
ГК1	Соблюдение орфографических норм
	Орфографических ошибок нет, или допущено не более 1 ошибки	2
Допущено 2–4 ошибки	1
Допущено 5 и более ошибок	0
ГК2	Соблюдение пунктуационных норм
	Пунктуационных ошибок нет, или допущено не более 2 ошибок	2
Допущено 3–4 ошибки	1
Допущено 5 и более ошибок	0
ГК3	Соблюдение грамматических норм
	Грамматических ошибок нет, или допущена 1 ошибка	2
Допущено 2 – 3 ошибки	1
Допущено 4 и более ошибок	0
ГК4	Соблюдение речевых норм
	Речевых ошибок нет, или допущено не более 2 ошибок	2
Допущено 3–4 ошибки	1
Допущено 5 и более ошибок	0
ФК1	Фактическая точность письменной речи
	Фактических ошибок в изложении материала, а также в понимании и употреблении терминов нет	2
Допущена 1 ошибка в изложении материала или в употреблении терминов	1
Допущено 2 и более ошибок в изложении материала или в употреблении терминов	0
Максимальное количество баллов изложение по критериям ФК1, ГК1–ГК4	10

Проверка экзаменационной работы и оценивание результатов ГИА родному языку и родной литературе

Работы ГИА по родному языку и родной литературе проверяются экспертами предметной комиссии.

Экзаменационная работа оценивается путем сложения баллов по указанным критериям и их перевода в пятибалльную систему оценивания.

Изложение с творческим заданием оценивается по следующим критериям:

Критерии оценки сжатого изложения (таблица 1) – 2 первичных балла;
Критерии оценки выполнения творческого задания к изложению (таблица 2) – 3 первичных балла;
Критерии оценки смысловой цельности, речевой связности и последовательности изложения созданного экзаменуемым текста (изложение и творческое задание) (таблица 3) – 2 первичных балла;
Критерии оценки грамотности и фактической точности речи экзаменуемого (таблица 4) – 10 первичных баллов (оценивается весь написанный экзаменуемым текст: сжатое изложение и творческое задание).

Максимальный первичный балл за написание сжатого изложения и творческого задания составляет 17 баллов.

Шкала пересчета первичного балла за выполнение экзаменационной работы в отметку по пятибалльной шкале

Отметка по пятибалльной

системе оценивания

«2»

«3»

«4»

«5»

Первичный балл

0– 5

6–11

12–15

16–17

Минимальное количество баллов государственной итоговой аттестации, подтверждающего освоение образовательных программ основного общего образования по родному (татарскому, чувашскому, удмуртскому, марийскому) языку и родной (татарской, чувашской, удмуртской, марийской) литературе, составляет 6 баллов.

Результаты государственной итоговой аттестации признаются удовлетворительными в случае, если обучающийся при сдаче государственной итоговой аттестации по родному языку и родной литературе набрал 6 и выше баллов.

Источник

В данном разделе представлены документы, определяющие структуру и содержание контрольных измерительных материалов государственной итоговой аттестации по родным языкам и родной литературе в 2023 году:

кодификаторы проверяемых требований к результатам освоения основной образовательной программы основного общего образования и элементов содержания для проведения государственной итоговой аттестации по родным языкам и родной литературе в 2023 году;
спецификации контрольных измерительных материалов для проведения осударственной итоговой аттестации по родным языкам и родной литературе в 2023 году;
демонстрационные варианты контрольных измерительных материалов для проведения государственной итоговой аттестации по родным языкам и родной литературе в 2023 году.

Порядок проведения единого регионального экзамена по башкирскому языку и Порядок проведения государственной итоговой аттестации для обучающихся по образовательным программам основного общего образования, изучавших родной язык из числа языков народов Российской Федерации и литературу народов России на родном языке из числа языков народов Российской Федерации и выбравших экзамен по родному языку из числа языков народов Российской Федерации и литературе народов России на родном языке из числа языков народов Российской Федерации, для прохождения государственной итоговой аттестации в Республике Башкортостан

Башкирский язык

Татарский язык

Русский язык

Марийский язык

Чувашский язык

Удмуртский язык

Раздел находится в стадии наполнения
Раздел находится в стадии наполнения
Раздел находится в стадии наполнения
Проектов не найдено
Раздел находится в стадии наполнения
Раздел находится в стадии наполнения
Раздел находится в стадии наполнения
Раздел находится в стадии наполнения

Источник

Министр образования Татарстана резко отчитал районы за игнорирование родных языков в качестве предмета для сдачи ОГЭ

Выпускники 9-х классов могли проверить знания по татарскому, марийскому, чувашскому и удмуртскому языках.

Новое и интересное на сайте: