Ссылка: ibamy.ru/torrent-file-SDBKYTVwMjRSdUJseElDSWd6Zy83bzRmRThRTXdTWTVSc3h4eEdFMEo0eUhmWXBZNmFORHRZdWJRaENBczRKbTdyak1SYi90dHc5MUdpSUF4ejlqUnJKN0Y2bjRqSmFlOEZTK0NxaUVZSzd5MkY3d011ZXFqTm1HSGtMb3JBUEpWLzJVOVBwdGVsTFg5dm4ySEc1ZUlpb2ZYWHBzZWRGZmoza2FHSkVjWUowPQ==.torrent
Friend request form сочинение на кабардинском языке си анэ дыщэ 12 мая 2019 года — nalo. 5 из 5 сочинение на кабардинском языке си анэ дыщэ пятый класс. Сочинение на тему си анэ дыщэ — стихотворение собственного сочинения ученицы 6 в класса кануковой беллы. Стих называется мама сэ си анэр дахэ, сэ си анэ дыщэ- псом нэхърэ нэхъыф1у слъагъур сэ уэращ. Ит1ани, быдэ и анэ гъыркъым, уи щхьэ ухуэсакъыжмэ, нэ- а си щ1алэ дыщэ, уи анэжь мыгъуэр бгъэбэмп1ай. 5 к1ыщокъуэ алим русско- кабардинском языке, что даже мне стало смешно. Сочинение на кабардинском языке си анэ дыщэ — ди тхьэкумэм иригъэтщ, си ужь фыкъuувэ, си лъагъуэр хэв- мыгъэгъуащэу уи анэ-. Шхуэм жепэурэ, мис мыпхуэдэу хьэщэу къыщыпхуэ-. Отсутствие в кабардинском языке начальных гласных вызывает различные многокомпонентные фе, образовавшиеся способом сочинения щхьэ адыг. элементом имени возникают словоформы сянэ (си моя + анэ мать), уядэ.
Сочинение на кабардинском языке си анэ дыщэ пятый класс
27 июн 2019 акъылыр лэндыщэщ, гъэсэныгъэр дыщэ жыгщ. анэм сипхъу закъуэ и псэ щыжи1эм, пхъуми си псэ жи1эу хуежьащ. анэ зыщытхъур и бынщи, быныр зыгъэдахэр къабзагъэщ. по развитию адыгской культуры, языка и развитию связей с соотечественниками за рубежом (1); культура. Сочинение на кабардинском языке си анэ дыщэ 7 мая 2019 — oreqe. Men — cи хэкууэ дыщэ губгъуэ, уардэм сочиненеи сочинение на тему анэ на кабардинском. Къэт1ысыт сибгъук1э, си анэ дыщэ гущэкъу. Си анэ дахэ, си анэ дыщэ укъыщалъхуа махуэмк1э сынохъуэхъур, алыхьым уи black and white and brown я и моя мама си анэ дыщэ #mother. Отсутствие в кабардинском языке начальных гласных вызывает различные многокомпонентные фе, образовавшиеся способом сочинения щхьэ адыг. элементом имени возникают словоформы сянэ (си моя + анэ мать), уядэ. Си анэ дахэ, си анэ дыщэ укъыщалъхуа махуэмк1э сынохъуэхъур, алыхьым уи black and white and brown я и моя мама си анэ дыщэ #mother. 27 июн 2019 акъылыр лэндыщэщ, гъэсэныгъэр дыщэ жыгщ. анэм сипхъу закъуэ и псэ щыжи1эм, пхъуми си псэ жи1эу хуежьащ. анэ зыщытхъур и бынщи, быныр зыгъэдахэр къабзагъэщ. по развитию адыгской культуры, языка и развитию связей с соотечественниками за рубежом (1); культура.
сочинение на кабардинском языке си анэ дыщэ
11 фев 2019 песня мама (анэм и уэрэд) на кабардинском (черкесском) языке. си анэбзэ, си адыгэбзэ [my mother tongue, my circassian language] мэремыкъуэ хьусен (husein къэтiысыт сибгъукiэ, си анэ дыщэ. 11 фев 2019 песня мама (анэм и уэрэд) на кабардинском (черкесском) языке. Сочинение на кабардинском языке анэ дыщэ сочинение на кабардинском языке си анэ дыщэ. си анэбзэ, си адыгэбзэ [my mother tongue, my circassian language] мэремыкъуэ хьусен (husein къэтiысыт сибгъукiэ, си анэ дыщэ. Сочинение на кабардинском языке си анэ дыщэ пятый класс. Сборник диктантов и изложений для 59-х классов.
Обновлено: 11.03.2023
- Для учеников 1-11 классов и дошкольников
- Бесплатные сертификаты учителям и участникам
«Анэ,уэ пхуэдэ
Анэхэм теухуауэ адыгэ усак1уэхэм ятха усэхэм
щыгъуазэ щ1ын.
Усэхэм анэм и1э пщ1эр, нэмысыр, гуапагъэр,
дахагъэр, гу щабагъэр къызэрыщыгъэлъэгъуам,
езы усак1уэхэм ф1ы лъагъуныгъэк1э анэхэм
зэрыхуэусэм к1элъыгъэплъын..
Удихьэхыу, гум дыхьэу къеджэфу егъэсэн.
1 вед .Фи махуэ ф1ыуэ, ди хьэщ1э лъап1эхэ!
2вед. Фыкъытхуеблагъэ ди нэхъыжьыф1хэ, ди егъэджак1уэхэ, ди еджак1уэ ц1ык1ухэ!
2 вед . Апхуэдэу щ1ыщытри гуры1уэгъуэщ: ар зытеухуари ди анэхэращ, ди нанэхэращ, ди шыпхъу ц1ык1ухэращ. Нобэрей ди зэ1ущ1эри зыхуэгъэзар ахэращ.
1вед. 3 –нэ классым щеджэ еджак1уэ ц1ык1ухэм я анэхэм папщ1э ягъэхьэзыра концертыр фи пащхьэ идолъхьэ.
2 вед Ди ехъул1эныгъэхэри флъэгъунщ, ди ныкъусэныгъэхэри къыджеф1энщ.
1вед. Анэ, сыту псалъэшхуэ ар. Анэ псалъэр щыжып1эк1э гущ1эр егъэп1ейтей. Анэ зимы1эм гу1эр и махуэщ, ауэ жи1акъым ар пасэрейм. А псалъэхэм урагъэгупсысыж 1эщабэ-1ущабэу, хуэсакъыу анэхэр хъумэн зэрыхуейм.
2вед. Анэр дунейм и дыгъэщ.
Анэр дунейм и мазэщ.
Анэр дунейм и жылэщ.
1вед. А псалъэхэм купщ1эшхуэ хэлъщ, арауи жып1э хъунущ ц1ыху гъащ1эр пызыщэр.
Анэм и макъыр щысхуэбзэрабзэк1э,
Къысф1ощ1 си Хэкур къэзгъуэтыжа.
Жызмы1эфыни анэдэлъхубзэк1э
Къысщохъур зыри къэмынэжа.
Анэм и макъыр щысхуэбзэрабзэк1э,
Бзухэм я усэр сф1ощ1 ефэгъуэк1.
Гъащ1э, зыгуэрк1э укъысхуэупсэмэ,
Анэм и макъым сыпомыгъэк1. .
1вед.. Анэ лъагъуныгъэм к1э имы1э, пэжыр жып1эм куэд 1ей ар хуэмей, и бынхэм я гуф1эгъуэ илъагъумэ , абы къыхуащ1эну псори къыхуащ1ащ .
Анэр быным сытк1э ящыгугърэ?
Жыс1энщ пэжи куэд 1ей ар хуэмей
Илъагъу закъуэу щытмэ бын гуф1эгъуэ,
Къыщохъу абы дуней ф1ыгъуэр ей.
Я нэщ1эбжьэ бынхэм имылъагъумэ
Плъыжь дэмыхъумэ псэк1э къигъэщ1ам
И жьы хъугъуэм ф1ыуэ т1эк1у къалъагъумэ
Къыхуащ1ыну псори къыхуащ1ащ.
Куэд хуей анэр?
И пхъум и 1эф1ыгъэ
Къуэ гулъытэ, 1эф1агъ т1эк1ущ зыхуейр.
Дунейм щехыж махуэм къуэм и л1ыгъэ,
Пхъум и гъыбзэ инэпс – ар къудейщ.
2вед. . Анэ псалъэр щыжып1эк1э гущ1эм зыкъыдегъазэ. Абы быным хуи1э лъагъуныгъэм к1э и1экъым, сытым дежи быныр балигъ хъуами, ар сабийщ анэм дежк1э, и гур хуэмыгъуэщ жэщи махуи.
Едж. Гъащ1эр ехь
И быным тегужьеик1ауэ:
Жьыр къепщамэ
Ф1ощ1 ирихьэжьэн.
Къытехъуам уэлбанэ,
Унэм ар щ1эк1ауэ,
Псыдзэм ихьын ф1эщ1у
Химыгъэхьэ жэщым,
Химыгъэхьэ щ1ы1эм-
Ф1ощ1ыр псоми
Зыгуэр къращ1эн…
Дыгъэ закъуэрщ анэм
Дзыхь зыхуищ1у щы1эр
А т1ум зэщхьщи аращ
Едж.: Сэр папщ1э жеиншэу
Нэху куэдхэр уэ бгъэщт
Ц1э лейхэр бжыгъэншэу
Уахэдэу къысф1эпщт.
Уи макъыр сэ си псэт
Сигу хуабэ къысхуищ1т
Окопэм сыщисми
Зэхэсхыу къысф1эщ1т
Зауэшхуэм и гъуэгуу
Гъуэгу к1ыхьу сэ ск1уам
Слъэгъуакъым уи нэгум
Гуэк1уагъэк1э тек1уа
Уи нит1ым нэхъ гуапи
Слъэгъуакъым зым ей
Уи шхынхэм нэхъ 1эф1и
Ехакъым си джий
Уи 1ит1у си цейхэр
Зыдыжхэу щытам
Хуэдэ1э дунейм
Сэ сщ1эркъым тетау.
2 вед. .: Анэм теухуауэ тхыгъэм нэмыщ1и уэрэд куэди щы1эщ абыхэм папщ1э.
Къысхуэгуф1эт уэ си анэ
Мазэ нуру пыгуф1ык1
Ей си анэ уезэшамэ
Сэ уэрэдк1э пщхьэщысхынщ.
Ежьу: Ей си анэ, псэм и дамэ
Дамэу стетри уэ аращ
Си уэрэдым и макъамэм
Псэуэ хэслъхьэри уэ аращ
Ущыгуф1эм деж си анэ
Си гур уэ къыпщогуф1ык1
Сыхэбгъэлъу щытми данэ
Уэ уи 1эпл1эр йохуэбэк1
Ежьу: Ей си анэ, псэм и дамэ
Дамэу стетри уэ аращ
Си уэрэдым и макъамэм
Псэуэ хэслъхьэри уэ аращ
1ейуэ щы1экъым зы ани
Я нэхъ дахэри аращ
Сахэдэжми сэ ит1ани
Къахэсхынури уэращ.
Ежьу: Ей си анэ, псэм и дамэ
Дамэу стетри уэ аращ
Си уэрэдым и макъамэм
Псэуэ хэслъхьэри уэ аращ
1 вед.: Анэм и 1эм ищ1 псори щ1эщыгъуэщ, абыхэм я 1эхэм дыщэ къапощэщ.
1. Жа1эр мамэ и 1эм
Дыщэ къыпыщэщу
Абы зыгуэр щищ1эм
Соплъ зыщызмыгъэнщ1ыу.
Ар хэмыхьэм 1уэхум
Жа1эри хэмыщ1у
Щы1экъым зы закъуи
Ар зьпэмылъэщу.
Мамэ дахэ, уи 1эм псори лъок1
Ахэм я щэбагъым ещхьщ уи 1эпл1эм
Мамэ дахэ, уи 1эм псори лъок1,
Ахэм я хуэбагъыр ещхыц у и нит1ым.
Жа1эр мамэ и 1эм
Дыщэ къыпыщэщу
Абы ещ1эр псори
И къалэн къыф1эщ1у.
5Щыскъым ар 1уэху хъуамэ
Зэик] епэщэщу
Зэф1игъэщ1у ахэр
Езым еим щымыщу.
Жа1эр мамэ и 1эм
Дыщэ къыпыщэщу,
Сак1элъоплъыр ахэм
Сэ защызмыгъэнщ1у.
7.Ауэ си ф1эщ хъуркъым,
Сэ абы зезгъапщэм,
Си 1э ц1ык1ухэр мамэ
И 1эхэм щымыщу.
1вед. Иджыри къыздэсым зи гугъу тщ1а анэхэм, пхуэмы1уэтэн хуэдиз я ф1агъщ. Дауик1, зи бын зыужэгъужа щы1экъым. Ауэ сэ иджыпсту утыку къисшэну сызыхуей анэр анэу щы1эм я щапхъэщ жыт1эмэ дыщыуэнукъым. Жэщ махуэ имы1эу ,и гуи и пси, и къаруи етауэ, гугъу ехьу еп1 абы и щ1алэ ц1ык1у Ислъам. Пщыунэ Раметэ утыкум къыдогъэблагъэ.
1 вед. Гъащ1э щыхъук1э, 1эджэми дыхуозэ, 1эджи щыдолъагъу, щызэхыдох псалъэ гуапи псалъэ жагъуи. Щы1эу п1эрэ адэ-анэр 1эф1у зымылъагъу е абыхэм я гумм ежэл1эн псалъэ жагъуэ езыпэсыжфын бын? !
Зэгуэрым семыгупсысу
Зы псалъэ къызжьэдэк1ат
Ар мамэ игущ1эм нэсри
И нэпсхэр къыщ1игъэк1ат.
К1иякъым мамэ схуэшхыдэу
Зы псалъи къызжимы1ат
И 1элъэщ1 к1апэм щэху дыдэу
И нэпсхэр к1уэц1игъэпщк1уат.
А нап1эзып1эм си псалъэм
Сык1элъыпхъуэнут слъэк1ам,
Ауэ шэм хуэдэкъэ псалъэр-
Къимыгъэзэж п1эщ1эк1ам.
Сымыщ1эу сщ1энур, сыхэплъэу
Сэ махуэ псор есхьэк1ат
Мамэ и жагъуэ хъун псалъэ
Щхьэ си жьэм къыжьэдэк1а?
Сэ шыгъушыпсыт1эм сыхэлъу
Жэщ к1ыхьри езгъэк1уэк1ат
Зи псэм щыщ хъуауэ къысхэлъым
Сэ дауэ сегуэуэк1а?
Анэгухэм нэхърэ нэхъ п1ащ1э,
Нэхъ махэ умыгъуэтын,
Зы мыхьэнэншэу къыпф1эщ1ри
Яхуохъур ахэм удын.
1вед. Анэм и быным лей къытримыгъэхьэн, ихъумэн папщ1э маф1э лыгъэм хыхьэфынущ, хуей хъуми и псэр итыфынущ. Абы быным хуимыщ1эн ф1ыгъуэ телъкъым мы дунеишхуэм.
Анэм быныр зэрилъагъур
Псы ежэхым и к1ыхьагъщ,
Быным анэр зэрилъагъур
Телъ лъэмыжым и к1ыхьагъырщ.
КЪАГЪЫРМЭС Борис
Си анэм деж
Шхын IэфIхэр Iэнэм
къытеплъхьауэ,
Аргуэру дэ дызэбгъэдэсщ.
Гумахэ дыдэ укъэхъуауэ,
УолъэщI кIэпхынымкIэ уи нэпс.
«КъэкIуэж нэхъ щIэхыурэ,
ЖыбоIэ, — плъагъукъэ,
Жьы сыхъуащ.
Жыжьэж си гугъэкъым ажалыр,
ПщIыхьэпIэу уи адэри слъэгъуащ…
Шхэт уэ, едзакъэт. Сыт, на,
Ди джэдхэр, дауи, тIысыжащ,
Згъэбыдэжынщди
Уи псалъэр зэу щIэплъэфыжащ.
Ей, сянэ, сянэ! Уэ узахуэщ,
Солъагъу уи щхьэцу уэсу тхъуар.
Уимылъу сигу мыкIуа зы махуэ,
УзмыщI уигугъэми хъымпIар.
Уи бын уигъусэу мыпсэуныр
ЗищIысыр сэри зыхэсщIащ…
Збгынэнкъым, хьэуэ, сэ ди унэр,
Мис, ноби уэ сурихьэщIащ.
Уэ пщIэркъэ — гъащIэр
Жьапщэ инщи,
Дунейм цIыху цIыкIур щрекъухь,
ЖимыIэу: «Мор мобы и бынщи,
Зэбгъэдырес, жьы хъуар
Аращ зэманыр, хьэщIэм хуэдэу,
ДыкъыфхуокIуэж, фыдощI
ДыщыIэм махуэ — ар тфIэкуэду
Узыншэу, мамэ! Умыдзыхэ,
Нэхъ мащIэу пщIыхьхэм егупсыс.
ТхьэмыщкIэр — быни зимыIэххэрщ.
Мы усэр уи къуэм уэ пхуеус.
Сыту пасэу жьы ухъуа уэ мамэ,
Сыту пасэу сэ балигъ сыхъуа
Жэщи махуи иджы 1э бдэслъами,
Схуэщ1ыжын сэ щ1алэ уи щхьэ тхъуар?
Сот1ысэх уи гъащ1эм сегупсысуи
Хъуам уи теплъэ къызетыр гухэщ1.
Зэрешам уэ апхуэдизу уи псэр
Си зэрану куэд хэлъу къысф1ощ1.
Дунейм теткъым хунэсауэ анэм
Хуищ1эжыну игу илъ псор зы бын
Ауэ мырщ сэ жыс1эр сигу ит1ани:
Си гулъытэр пасэу уэ пщ1ыгъуамэ,
Щ1эх мыпхуэдэу мамэ умыхъунт.
А гупсысэм сэ иджы сыкъес,
Сыкъес сыкъэсащи уи деж к1асэу
Уэ уи гъащ1эр уохь иджы хэлъ-хэсу
Сэри уи п1э лъапэм мис сытесщ.
Схупыщэну махуэ, сщ1амэ уи гъащ1эм
Уэ си гъащ1эр щхьэузыхь пхуэсщ1ынт
Махуэ къэс иджы сыныпхуоп1ащ1э
Си нэ къик1ыу уэ сынып1уплъэн.
1вед. Анэ псалъэр алыхь-талэм и тыгъэ нэхъыф1хэм щыщу жып1э хъунущ, арауи къыщ1эк1ынщ мыпхуэдэ псалъэжьхэри хъыбархэри щ1ыщы1эр:
Анэ бгъафэрэ хъурыфэ джэдыгурэ.
2вед. Анэ зимы1эм гу1эр и махуэщ.
1вед. Анэр нэщи, адэр лъэпкъщ.
2вед. Анэм и быным хуищ1эр ф1эмащ1эщ.
1вед. Анэм къуипэсыр гунэсщ
2вед. Анэм къуитыр 1эф1щ.
1вед. Быныр нэм и хъуахуэщ.
2вед. Анэм и щапхъэр пхъум и бзыпхъэщ.
1вед. Анэ нэп1сыр уэсым нэхърэ нэхъ щ1ы1эщ.
2вед. Бзаджэр уи пэшэгъумэ, уи анэ мыгъуэ хъунщ.
2 вед. Анэхэм дапхуэдиз псалъэ дахэ хужыдмы1эми мащ1эщ абыхэм я ф1агъымрэ я 1эф1агъымрэ къэт1уэтэну.
Пщыук1 Беслъэн
Быну щы1эм ягу сыкъипсэлъык1ыу
Анэ псоми хъуэхъу сэ
Къахуэвгъэгъуу бынхэм я сэкъатыр
Насып лъагэм фи щхьэр фигъэ1эту.
Анэ, анэ, анэ дыщэ
Быну щы1эр си щхьэм хузогъадэ
Фытхуэпсэу къепсыхук1э щ1ылъэм дыгъэ
Фи щхьэц тхъуахэр хурегуф1э ф1ыгъуэм.
Быну щы1эм ягу сыкъипсэлъык1ыу
Анэ псоми хъуэхъу сэ фхузо1этыр
Бын гуф1эгъуэм напщ1эр дыхэлъэту
Жьыщхьэ махуэу бынхэм фащхьэщыту
Анэ псоми хъуэхъу сэ
Къахуэвгъэгъуу бынхэм я сэкъатыр
Насып лъагэм фи щхьэр фигъэ1эту.
1вед. Щ1алэ ц1ык1у псоми къабгъэдэк1ыу ди анэхэм, ди егъэджак1уэхэм хъуэхъу къывжи1энущ Джэдмышх Артур.
2 вед: Анэр сабийм и чэнджэщак1уэщ, гъащ1э гъуэгу пэжым и гъэлъэгъуак1уэщ. Абы нэхъ ц1ыху пэжи, нэхъ гуапи мы дуней псом щыбгъуэтынкъым. Ди анэхэм псалъэ гуапэ яжет1эхук1э, я гур хохъуэ.
1вед. Ди еджак1уэ ц1ык1ухэм нобэрей махуэшхуэм я анэхэм я гурыщ1э къабзэхэр хуа1уэтэну мурад я щ1ащ. Абыхэм утыкур хуит яхудощ1!
2вед. Дэтхэнэ 1уэхуми к1э и1эщ. Ди зэ1ущ1эри абдеж и к1эм нэсащ. Мы махуэ лъап1эмк1э иджыри зэ ди анэхэм дынывохъуэхъу.
1вед Фи махуэр нэхуу, гуф1эгъуэр фи куэду, узыншагъэ быдэ фи1эу, бын гуф1эгъуэ флъагъуу Тхьэм куэдрэ фигъэпсэу.
2) Гъащ1э зыт анэ,гъащ1э зыт анэ, Узэзгъэщхьынур къысхуэмыгъуэт. Фагъуэ1уэщ си бзэр,пэлъэщкъым си псэр Къызэщ1охъае псэ гумэщ1ар. Блок1 зэманыр,мак1уэр гъащ1эр.Ц1ыхум зехъуэж,1уэхугъуэ гуэрхэри гум щогъупщэж.Ауэ сыт хуэдэ зэмани,сыт хуэдэ лъэхъэник1 гум имыхуу,хуабэу,гуапэу,щабэу илъщ анэр. Анэ.Сыт хуэдиз 1эф1агърэ гуапагърэ къуитрэ мы зы псалъэм,сыту мыхьэнэ куэд къик1рэ мыбы. «Анэр анэщ» жып1эмэ,абы псори къок1:укъызэрилъагъури зэрыплъагъужри,къыпхуи1э щытык1эри,хуи1эжри,зэрумыужэгъури укъызэримыужэгъури.Куэдрэ,куэдыщэрэ,уеблэмэ игъащ1эк1э зэрыбгъэпсэунури.Анэм и 1эф1щ япэ дыдэ зыхэпщ1эри,зи хуабэ къыплъысри,зи лъагъуныгъэ мык1уэщ1к1э зозыгъэгъэнщ1ри.Аращ уи унэр дыщэк1э зыблэну яужь итри,псоми нэхърэ нэхъ насыпыф1э уищ1ыну хущ1экъури,игъащ1эк1э къомыфыгъуэну-къомыижынури,сыт хуэдиз ехъул1эныгъэ е къулеягъэ умыгъуэтами. Гъащ1э мыхъумыщ1эми,зэман бзаджэми азырщ-анэрщ-зызымыхъуэжу къанэр.
3)Анэ псалъэр щыжып1эк1э гущ1эм зыкъыдегъазэ. Абы быным хуи1э лъагъуныгъэм к1э и1экъым, сытым дежи быныр балигъ хъуами, ар сабийщ анэм дежк1э, и гур хуэмыгъуэщ жэщи махуи, мы дуней псом тету п1эрэ адэ-анэм хуэдэу псэ къабзэ гу хьэлэлрэ зи1э нэгъуэщ1 ц1ыху! Анэхэм теухуауэ адыгэ усак1уэхэм я 1эдакъэщ1эк1ыу усэ тхыгъэ куэд ди1эщ
Анэм и гур сытым дежи быным и гъусэщ, аращ анэр нэм щ1ыхуагъадэри, абы и щыхьэтщ мы усэр. Гъащ1эр ехь
И быным тегужьеик1ауэ:
Унэм ар щ1эк1ауэ,
Псыдзэм ихьын ф1эщ1у
4)Ялъэк1амэ, быным и зы щхьэц налъэ хагъэхунтэкъым. Дэк1амэ, къыдэмыхьэжын къаф1ощ1ыр, жьы къепщамэ, ирихьэжьэнк1э шынэу мэпсэу,Джэрыджэ Арсен и усэри абы щыхьэт тохъуэ
Уэшх къожэхыр,уи нэм къыщ1э1эбэр
Умылъагъуубжьыхьэ жэщыр к1ыф1щ.
Гъуэлъыжами къуажэ к1ыхьыр,щ1ыбым
Уэ удэтщи,пщыгъа т1эк1ури псыфщ.
Пщ1эркъым ноби уи къуэм къыщик1ухьыр:
Пщ1ант1эм укъыдок1ри,п1ыкъыу бжыхьыр,
Жэщ къетк1ухым и нэм ущ1оплъыхь.Ауэ зэк1э уэ упхоплъ жэщ к1ыхьым,
Къуэм е1этыр гумэщ1ауэ бжэ:
«Бын нэщ1эбжьэм зэи анэ гущ1эм
5)Ц1ыхур гузэвэгъуэ хэхуэу 1эмалыншэ дыдэу къыщынэм деж, и гур япэ зыхуэжэр анэрщ… И псэм къилъыхъуэр аращ… Фэ гу лъывмытэжагъэнк1и мэхъу, ауэ 1уэхур и нэм щынэсым, фигухэр сэ къызэджащ. Фи псэхэм сыкъышащ …. Анэпсэхэр зэи л1эркъым. Ар бынхэм я гущ1эм щопсэу. Нэрымылъагъуу. Къатемыплъэкъук1ыу.Я ф1ым иригуф1эрэ я 1ейм иригумащ1эу….Бицу Анатолэ
Сыту пасэу жьы ухъуа уэ мамэ,
Сыту пасэу сэ балигъ сыхъуа
Жэщи махуи иджы 1э бдэслъами,
Схуэщ1ыщын сэ щ1алэ уи щхьэц тхъуар?
Сот1ысэх уи гъащ1эм сегупсысуи,
Хъуам уи теплъэ къезытыр гухэщ1.
Зэрешам уэ апхуэдизу уи псэр
Си зэрану куэд хэлъу къысф1ощ1…
Сабиигъуэм и макъамэр,
Псэм гу1эгъуэу къыхо1ук1.
Зы телъыджэ насып хъуаск1эу,
6) Ц1ыхум гузэвэгъуэ къыщылъысам деж ипэ псалъэу а гузэвэгъуэм къыхихыжыфыр «мамэ» жыхуи1э а псалъэ закъуэрщ.Щ1ым дытетыф дызэрыхъуу,жьым дытесу псым депыджын щ1ыдодзэ. иИсабийм тегужьеик1ауэ,жей лъэпкъ имыщ1эу,абы и псэук1э,п1ык1э хъунум йогупсыс.Анэр сыт щыгъуи быным папщ1эк1э хыхьэфынущ маф1эм.
Сабиигъуэм и макъамэр,
Псэм гу1эгъуэу къыхо1ук1.
Зы телъыджэ насып хъуаск1эу,
7) Жэщи махуи тетщ уи нэ1э
псэ тыншыгъуэ уэ уимы1э
Плъагъухук1э ар бынунэу!
Гущэм тету лъапэр,анэ,
епхьэк1акъым уэ жэщ мащ1э,
абы щхьэк1э зэ гукъанэ
уэ умыщ1у, уогумащ1э! Си гъунэгъуу къак1у уэ къэт1ысыт,
Къащтэ дзасэр,лыпц1эр сэ згъэжьэнщ,
Мис си дамэм вагъуэу тху щонэхур,
Кремль вагъуэм ар я къуэшщ,уэ пщ1эм.
Жьыбгъэм уэсыр пщ1ант1эм къыдек1утэ,
Нобэ махуэм ещхьти сыщежьар,
Сэ къысф1ощ1ыр ар дыгъуасэ хуэдэу,
Гуауэ псори хъуащ иджы 1эщ1ыб,
Щ1ы тхьэлъэ1уи,уеблэм ноби содэ,
Сэлэт хабзэу фляжкэм дегъэ1уб.
Ефэ,ди анэ,уэ ипфащ нэхъ гуащ1э-
Гуауэ 1эджэм уи щхьэр хужь ящ1ащ,
Ефэ,уи къуэу къэк1уэжами папщ1э,
Куэди нэпсу щэхуу уэ плъэщ1ар.
Зы псалъэ къызжьэдэк1ат.
Ар мамэ и гущ1эм нэсри
И нэпсхэр къыщ1игъэк1ат.
Зы псалъи къызжимы1ат.
И 1элъэщ1 к1ёапэм щэху дыдэу
И нэпсхэр к1уэц1игъэпщк1уат…
10) Хъийм ик1ауэ бийхэм загъэпхъашэт,
Шэхэр уэфу къуажэ ц1ык1ум дапхъэрт.
К1ыф1у,щ1ы1эу щ1ыунэ бэнзэвым
Ист фыз гуэр и бынхэм тегузавэу.
Бийм а махуэм шэуэ къиут1ыпщыр
Къыщыуэжырт анэм и гум.
Ажал л1ык1уэу бий топышэ ц1ывхэм
Я фий макъыр зэхихыхук1э анэм,
Къыбгъэдэс и бынхэм я щхьэ пц1анэм
Ятриубгъуэт 1элъэщ1 к1апэ пхъашэр.
11) Зэм сыпIэщIех толъкъуну гъащIэм,
Лъыхъуэным уи нэр ирегъэш. Зэш кIыхьыр пхуэмыхьыжу къасщIэм,
Уи лъэIукIэ сэ къызогъэзэж…
12)Анэм теухуауэ зы тхыгъэ нэхъ мыхъуми зи 1эдакъэ къыщ1эмык1а тхак1уэ щы1экъым жып1эми ущыуэну си гугьэкъым. Анэ псалъэр алыхь-талэм и тыгъэ нэхъыф1хэм щыщу жып1э хъунущ, арауи къыщ1эк1ынщ мыпхуэдэ псалъэжьхэри хъыбархэри щ1ыщы1эр:
Анэ зимы1эм гу1эр и махуэщ.
Анэм и быным хуищ1эр ф1эмащ1эщ.
Уи анэрэ уи нит1рэ.
Анэм и хабзэр,пхъум и бзыпхъэщ.
Анэм къуитыр 1эф1щ.
Анэм къуипэсыр гунэсщ.
Анэнэп1эсрэ гупк1э т1ысып1эрэ.
13)Иджыри къыздэсым зи гугъу тщ1а анэхэм, пхуэмы1уэтэн хуэдиз я ф1агъщ, ц1ыху псори фэк1э зэрызэмыщхьым хуэдэу анэ псоми я гур зэхуэдэкъым, щы1экъэ анэ зи гур мып1ейтей, къыхэмыщтык1, абыхэм папщ1эщ мы усэрхэр щ1аусари
Самое прекрасное слово на земле – мама. Это первое слово, которое произносит человек, и звучит оно на всех языках одинаково нежно. У мамы самые добрые и ласковые руки, они всё умеют. У мамы самое верное и чуткое сердце – в нем никогда не гаснет любовь, оно ни к чему не остается равнодушным. И сколько бы ни было тебе лет, тебе всегда нужна мать, ее ласка, ее взгляд. И чем больше твоя любовь к матери, тем радостнее и светлее жизнь.презентация на тему: «Мама» жизнь дает ребенку мама.
Презентация на тему: «Гъащ1э зыт анэ» (8 класс) кабардинская литература
Автор презентации Учитель кабардинского языка и литературы Тхакахова Фоза Музабировна. МОУ СОШ с.п. Кишпек
Презентация на тему: «Гъащ1э зыт анэ» (8 класс) кабардинская литература
Мурадхэр 1. Анэм ц1ыху гъащ1эм щи1э мыхьэнэр еджак1уэхэм нэхъри къагурыгъэ1уэн. 2. Ц1ык1ухэм я бзэм зегъэужъын. 3.Сабийхэм хьэл дахэ , нэмыс , гущ1эгъу яхэлъу гъэсэн.
Презентация на тему: «Гъащ1э зыт анэ» (8 класс) кабардинская литература
Урокым и эпиграфыр Зи псэр щабэ , • Зи гур хуабэ , • Зи лъэр быдэ , • Зи 1эр лъэщ , • Щ1ы уи ф1эщ : • Анэ дыщэ ! • Сэ сымыщ1э • Щы1эу пхуэдэ уэ нэгъуэщ1. •
Презентация на тему: «Гъащ1э зыт анэ» (8 класс) кабардинская литература
Узэщхььыр нурырщ, къэсщ1ащ узэщхьыр Гъащ1эрщ узэщхьыр ар къэсхутащ. Къысф1ызэщ1онэ гущ1эм и маф1эр, Къызэщ1охъае псэ гумэщ1ар. Гъащ1э зыт анэ! Гъащ1э зыт анэ….
Бзэм и махуэм ирихьэл1эу Хьэтуей къуажэм курыт еджап1эм _____ классым щек1уэк1а пшыхь.
— Хэку къызыщалъхуам, къызыхэк1а лъэпкъым къыдек1уэк1 адыгэ хабзэ дахэр куу
хъуным, хъумэным елэжьын.
— Я лъэпкъым, я бзэм хуа1э ф1ылъагъуныгъэм зегъэужьын.
Пшыхьым и ек1уэк1ык1эр
- Хэзыщэ псалъэмакъ. (Тхьэгъэлэдж Светэ и макъамэ «Бзэрабзэ си
хъыбар псоми фызогъащ1э.
Нобэ махуэ лъап1эщ,
Школым ящ1 унафэ:
Ди еджап1эм щ1эсхэр дэ къыдогъэблагъэ.
Нобэ икъук1э махуэ лъап1эу.
Дэ мы школым дашэ хьэщ1эу.
Езыгъ.: Фыкъеблагъэ, Фыкъеблагъэ!
— Фи махуэ ф1ыуэ, нобэ кърихьэл1а псоми! Нобэрей ди пшыхьыр зытеухуар ди бзэ дахэ, ди бзэ 1эф1, ди бзэ шэрыуэращ.
Адыгэм и хабзэщ сыт хуэдэ 1уэхури хъуэхъук1э къыщ1идзэуи, дэри а хабзэм тету щ1эддзэнщ.
— Ат1э дапщэщ къежьауэ п1эрэ а хабзэ дахэр?
— Хъуэхъур ижь-ижьыж лъандэрэ адыгэхэм къадок1уэк1. Хъуэхъуэныр хабзэ дахэщ. Абы пыщ1ар угъурлыгъэрэ акъылыф1агъэрэщ. И ныбжьымрэ и акъылымрэ теухуауэ адыгэхэм мыхъуэхъуэф яхэткъым.
— Адыгэм хьэщ1э и1эмэ, япэ хъуэхъур абы тражы1ыхьу щытщи, девгъэхъуэхъут дэри ди хьэщ1эхэм.
-Ди хьэщ1э лъап1эхэ!
Узыншагъэ быдэ фи1эну,
Фи лъэр здихьам насып здифхьэну.
Нобэ къэфк1уа гъуэгуанэм
Нэхъ гугъехь фымылъагъуу
Куэдрэ ц1ыхухэр вгъэгуф1эу
Усэ ц1ык1ухэр къоджэ
Зджащ нэмыцэр, зэи
Урысыбзэр хъуащ си 1эщэ лъэщ
Ауэ ф1ыуэ слъагъуу адыгэбзэ макъым
И дахагък1э зыри пэмылъэщ
Налкъут щыгъэу ар къызэролъэлъыр.
Жэнэт бзууэ къо1ущащэр зэм…
Си лъэпкъ уардэ – Нобэ ф1ыуэ слъытэм
И къежьап1эр ди уахътыншэ бзэрщ.
Езыгъ: Дэ си1эщ анэдэлъхубзэ дахэ, шэрыуэ, купщ1аф1э.Ар адыгэбзэщ. Ди адыгэбзэр бзэ нэхъ жьы дыдэхэм ящыщщ.
— Сэ сыадыгэщ! – жызы1э дэтхэнэми ищ1эну и къалэнщ адыгэбзэр, сыт щхьэк1э жып1эмэ ар абы и лъым хэтщ, и анэдэлъхубзэщи, къыдалъхуащи.
Бзэр щымы1эм, щы1экъым лъэпкъри. Бзэ нэхъыбэ пщ1эху, уи акъылым зеужь, гъащ1эм ухэплъэ уохъу. Нэгъуэщ1ыбзэ пщ1эмэ адыгэбзэр зыщыбгъэгъупщэн хуейуэ аракъым. Аращи дывгъэбзэрабзэ ди бзэр!
Езыгъ : Упсэу уэ куэдрэ!
Уэрщ лъэпкъым и лъабжьэр.
Упсэу уэ куэдрэ!
Уэ уди1эщ шабзэу
Упсэумэ, ди лъэпкъыр псэунщ.
(Мэзым и макъ къо1у)
Езыгъ.: Щ1ып1э куэдым щикъухьащ ди адыгэхэр. Сыту гуапэт а къомыр зыуэ зэгъусэу культурэми, бзэми, зэрагъэузэщ1у щытыну. Дэнэ ущымы1эми, уадыгэщ.
Къапщтэмэ, псоми а зы бзэр т1урылъщ, дэтхэнэм къыжьэдэк1ри ди адыгэбзэ шэрыуэщ, блэ шэрэзыр къыхэмыхьэну дэтхэнэми дгъэдахэрщ. Ауэ а ди бзэм и гъуджэр ик1и я фащэр ди япэ ита ц1ыхухэмрэ абыхэм жа1а псалъэхэмрэщ. Ахэр ди адыгэ 1уэры1уатэм хыхьэ псалъэжьхэмрэ, жы1эгъуэхэмрэщ . Псалъэжьхэм лъэпкъым и гупсысэк1эр, и дуней еплъык1эр л1эщ1ыгъуэк1э щызэхуэхьэсащ. Псалъэжьхэр нобэми ди культурэм, ди гъащ1эм хэпщауэ, нэхъыщ1эр ягъэ1ущу, нэхъыжьыр яущийуэ щытщ. Дэри нобэ абы гъунэгъу зыхуэтщ1ынщ. Абык1э дэ къыддэ1эпыкъунщ ди еджак1уэ ц1ык1ухэр. (сабийхэм псынщ1эрыпсалъэ, псалъэжьхэр жа1э)
Ц1ык1ухэм псалъэжьхэр жа1э
— Бзэр джатэм нэхърэ нэхъ жанщ
— Адыгэ хабзэр адэ щ1эинщ
— Адыгагъэр – нэмысщ, нэмысыр – насыпщ.
— Адэр дэм хуэдэщи, анэр нэм хуэдэщ
— Уи адэ и щ1ап1э гъэдахэ, уи анэ дахэу епсалъэ.
— Адыгагъэ мыщ1э адыгэбзэ щ1экуъщ.
— Адыгагъэр къалэнщ, армыхъумэ 1уэхутхьэбзэкъым.
— Еблагъэ зи бэм и бын мэжал1экъым
— Псэм ф1э1эф1ыр, нэм ф1эдахэщ
— Бзэгур шэм нэхърэ нэхъ жэрщ
— 1ущыр щэ мэчэнджащэ
— Акъыл к1эщ1ыр бзэгу к1ыхьщ
— Акъылыр къалэнкъым, хабзэр убзэныркъым.
— Пшынауэр бгъунлъэм, лъэпкъыр мэук1ытэ.
Ди анэбзэу-ди адыгэбзэр ф1ыуэ зэрытлъагъур, зэрыдгъэшэрыуэр къыджезы1энур псынщ1эрыпсалъэхэрщ. Псынщ1эрыпсалъэхэр жы1эгъуей щхьэк1э, бзэр къута хъунымк1э сэбэпышхуэщ, щ1эныгъэ зэмыл1эужьыгъуэхэм я къихып1эщ. Девгъээда1уэт – т1э абыхэм.
— Жьэгум дэлъ яжьэ жьэражьэм л1ыжь жьак1эхум кхъужь мыхъу пэрихъумащ
— Зазэ и зэзыр зэзэмызэ мэуз.
— Пыжь пызу пыту щыту жыг.
— Щак1уэ щ1алэм щ1ак1уэ щ1агъым щ1акхъуэ ныкъуэ щ1элъу щ1ихри щ1эк1ыжащ.
— Щ1алэ щ1акъуэр щ1ыунэм щ1ыхьэри щ1ак1уэ щ1агъым щ1элъ щ1акъуэ ныкъуэр щ1ихри ещ1экъуауэурэ щ1эк1ыжащ.
— Гъук1эр бгъук1э къалъэри пк1элъейм дэлъеижащ
— Мыщэр пэщащэурэ мащэм ищэтащ
Езыгъ.: 1уэры1уатэм и ф1ып1эщ къуажэхьхэри. Ахэр зэгъэк1уауэ, шэрыуэу, зэгъэщ1эгъуаф1эу гъэпсащ. Къуажэхьхэм къуагъащ1э лъэпкъым и акъылымрэ и гулъытэмрэ здынэсыр. Ижь-ижьыж лъандэрэ ц1ыхухэм пщыхьэщхьэрэк1э лэжьыгъэ нэужьым зыщагъэпсэхук1э къащ1эу щытащ а къуажэхьхэр. Ат1э къэфщ1эфыну п1эрэ фэри ахэр. Девгъэплъыт, ди хьэщ1э лъап1эхэ.
— Сэ сыхуейт зыхуэзгъэзэну ди хьэщ1эхэм. Класс къэсыхук1э ц1ыху т1урыт1 фыкъыдогъэблагъэ ди сценэм. Дызэпеуэнщ класск1эрэ, тек1уэм саугъэт къелэжь.
Феплъыт мы къуажэхьхэр къыфхуэщ1эмэ:
- Къан хъыджэбзит1 зэлъэпагъщ. ( Набдзэ)
- Зэкъуэшитху док1уейри бырт1ым ц1ык1у къап1ыт1 . ( 1эпхъуамбитху, пэ)
- Дзэ уз зымыщ1э, дзэ куэд зы1ут. ( Пхъэх)
- Зи щхьэр матэ, зи к1эр топ. ( Аслъэн)
- Хьэуазэ и къуэ щ1ыбыбгъуэ. ( Щ1акхъуэ)
- Нэ ц1ык1у, пэ ц1ык1у, тэн ц1ык1у зыщыгъ. ( Дзыгъуэ)
- Вакъэ лъапэ к1ыхьу мэз щ1ыхьэрей. ( 1эжьэ)
- Щ1ым и 1эф1ыр къыщ1эзыш, шэм и хужьыр къызэрыж, жылэр зыгъэунэ, быныр къэзыгъатхъэ. ( Нартыху)
- Банэ топу зи пэр т1ей (цыжьбанэ)
- Зи пэр папц1э, зи к1эр гъуанэ (мастэ)
- К1уэ пэтми бжьиз зымык1у (гущэ)
- Вагъуит1 яку 1уащхьэ (пэ)
- Ди гуэн ц1ык1у лы изщ (1эпхъуалъэ)
— Езыгъ : Фыпсэу, хъарзынэу фыкъыздэлэжьащ. Ик1и т1эк1у зыдывгъэпсэху. Абык1э дэ къыддэ1эпыкъунщ ди пэщ1эдзэ классым щеджэ ди еджак1уэ ц1ык1ухэм я къафэр. Къедывгъэблагъэ!
- Хэт, ц1ык1ухэ, фэ фщыщу къебжэк1ым хуэ1эзэр, хэт и жьэнахуагъэм дык1элъигъэплъын?
Т1ум къебжэк1 жа1э:
- Си къаз пльэгъуа? — Вындыр-щэ?
- Слъэгъуащ. — Жыгым пысщ.
- Дэнэ к1уа? — Жыгыр-щэ?
- Абгъуэм исщ. — Уэщым иреупщ1э.
- Сыт къиук1эц1? — Уэщыр-щ1э?
- Джэдык1э. — Пщ1ащэм хэлъщ.
- Хэт ишх? — Пщ1ащэр-щэ?
- Мэлыхъуэм. — Лыгъэм ес.
- Сыт къыдит? — Лыгъэр-щэ?
- Хъурыфэ. — Псым егъэунк1ыф1.
- Хэт игъэтэдж? — Псыр-щэ?
- Тэджырей. — Хьэм иреф.
- Хэт ибз? — Хьэр-щэ?
- Бзэрей. — Л1ым щ1ыгъущ.
- Хэт ид? — Л1ыр-щэ?
- Дэрей. — Мэкъу йоуэ.
- Хэт щит1агъэ? — Мэкъур-щэ?
- Уи шыпхъум. — Шхалъэм дэлъщ.
- Дэнэ ук1уэ? — Шхалъэр-щэ?
- Хьэщ1ап1э. — Жэмыр бгъэдэтщ.
- Сыт къраугъэшх? — Жэмыр-щэ?
- Щыхь куц1рэ фо — П1ап1у къехь.
- Си 1ыхьэр-щэ? — Джэдум иреф.
- Гъуанэм илъщ. — Джэдур-щэ?
- Илъыжкъым. — Гъуанэм исщ.
- Дэнэ к1уа? — Гъуанэр-щэ?
- Вындым ишхащ. — Уэ уисыжщ.
- Дунейм тетым сыт нэхъ дахэ?
- -Адыгэ хъыджэбзырщ.
- -Абы нэхъ дахэжыр сыт?
- -Адыгэшу къабзэрщ.
- -Адыгэшыр зыгъэдахэр сыт?
- -АдыгэлI губзыгъэращ.
- -Ар зыгъэгубзыгъэр сыт?
- -И бзэрщ- адыгэбзэрщ.
Езыгъ: Адыгагъэр дэни къыщыхощыр, ди адыгэ уэрэдхэми, ди усак1уэ, тхак1уэ 1эзэхэм я 1эдакъэщ1эк1хэми. Девгъэда1уэт-т1э абыхэм.
(ц1ык1ухэр усэ къоджэ)
Адыгэбзэ – си анэбзэ
Си лъэпкъым и псэр
Сэри ди Тхьэшхуэм къыс1урилъхьащ.
А бзэм нэхъ лъап1э
Бэзэр 1уэхухэр мыхъумэ, нэгъуэщ1 гуэрхэм
Ар жызы1эм, ахэр зи жьэ къек1уэм,
И анэ быдзышэр ещ1 хьэрэм.
Зи бзэр нэгъуэщ1ыбзэк1э зыхъуэжым,
Сыт имыхъуэжыну къыхуэнэн?
Лъэпкъым и хабзэр хэкIуэдэжат
Ауэ, упсэумэ, анэдэлъхубзэ,
Адыгэ хабзэри мыкIуэдыжынщ.
Адыгэ хабзэр дзапэ уэрэдкъым,
Дыхуэмеижуи, IэщIыб тхуэщIынкъым.
Адыгэ хабзэр-ар анэдэлъхущи
Ди псэр пытыхукIи, дэ дгъэзэщIэнщ.
Езыгъ: Адэк1э ди пшыхьым уэрэдк1э къыпащэнщ ди езанэ классым щ1эс еджак1уэ ц1ык1ухэм.
Езыгъ: Ди пшыхьым и пэм деж зэрыжыт1ащи, адыгэм и сыт хуэдэ 1уэхури хъуэхъук1э къыщ1едзэ,хъуэхъук1и еух. Дэри а хабзэм дытету дыхуейт ди пшыхьым ик1эм деж ди адыгэ лъэпкъым дынывэхъуэхъуну.
(ц1ык1ухэм хъуэхъу жа1э)
Ди гур хуабэ къысхуэфщ1ащ,
Псалъэ дахи зэхэтхащ,
Бзэми дэ зедгъэужьащ,
Ныбжьэгъу куэди къэдгъуэтащ.
Саугъэту дэ хъуэхъу дахи нывжет1ыну дыхуежьащ.
Уафэ джабэр ди унэ бжыхьу,
ЩIым и лъащIэр дитIысыпIэу,
Ди анэ-адэхэр псом хуэмыдэу тлъытэу,
Ди зэхуаку дэлъыр гулъытэу,
Дызытеувэр щIы фIыцIэ щабэу,
Адыгэ Хабзэр ди щIэблэм едгъащIэу,
Шыгъу пIастэм зыщыдмыгъащIэу,
ФIы щIэным дыхуэпIащIэу,
Нэщхъеягъуэхэр ди мащIэу,
Адыгэ цIыхухэр щэджащэу,
Уз бзаджэхэм дыгъуасэр я мащэу,
Жьы угъурлыхэр къытхуепщэу,
Ди Iэнэм тетыр тхъущIэжу,
Ди тхыдэ телъыджэр тщIэжу,
Ддэр цIыхугъэрэ напэу,
Адыгэ Хэкум и Iуэхур тфIэнэхъапэу,
ЗэгурыIуэныгъэр ды зэхуакум щыбатэу
Ди псыежэххэм я щIагъыр мывэкIэщхъыу,
Адыгэ лъэпкъыр Тхьэм дигъэпсэу.
Езыгъ : Зыузэщ1, еф1ак1уэ, си лъэпкъ дахэ!
Бзэрабзэ си бзэу адыгэбзэ!
Узыншэу, ди щIэблэ Iумахуэ!
Еф1ак1уэ, гъагъэ адэжь лъапсэ!
Ет1энэгъэ ф1ык1э, си адыгэ махуэ!
Читайте также:
- Их именами названы улицы сочинение алтайский край
- Сочинение на тему бесчеловечность карлик
- Сочинение по рассказу кавказ бунина
- Сочинение моя будущая профессия туризм
- Сочинение что я думаю о войне
Зы унагъуэ гуэрым ек1уу
Зэл1-зэфыз здэпсэууэ дэст,
Лажьэу шхэжу зэгуры1уэу
Зэдэ1уэжу зэбгъэдэст.
Псалъэмакъ яку къыдэмык1ыу
Я сабийхэр зэщ1ап1ащ.
Балигъып1эм нэмысауэ
Дунейм адэр ехыжащ.
Гузэвэгъуэм фыз тхьэмыщк1эр
Икъук1э куууэ хигъэплъащ.
Сыт ищ1энт, ны1уплъэщ бынми
И бгыр быдэу щ1икъузащ.
Къуищ фызабэм къыщ1энати
Еш жыхуа1э имыщ1эжт
Бын зыхуей хуимыгъэзауэ
Зы п1э к1уэц1 имыгъуэлъхьэжт.
3.Дисана и рашид
Анэ:
— Си псэ т1эк1ухэ, сыт фыхуей,
Щхьэ мыпхуэдэу фынэщхъей?
Мис 1эф1ык1э къыфхуэсхьащ,
Пхъэщхьэмыщхьи къэсщэхуащ.
Фэзгъэшхынщи ныбэм изу
Тыншу 1эф1у фыжеинщ.
Фи тхылъылъэм сыдэплъэнщи
Зыхуэныкъуэри къэсщ1энщ.
1 къуэ:
— Мамэ, си гъуэншэджыр сыджэлати
Гъуанэу т1эк1у къриудат,
Схуэбдыжатэмэ ныщхьэбэ
Пщэдей школым срик1уат.
Анэ:
— Пхуэздыжынкъэ, си псэ закъуэ,
Нэху ныщхьэбэ къемык1ын,
Щы1э хъункъым сыт ирехъуи
Сэ фэр щхьэк1э слъэмык1ын.
2 къуэ:
— Есэп нобэ къыдатащи
Гугъущи, мамэ, схуэмыщ1ыж.
Мы си къуэшым селъэ1уащи,
Уей, абы зыкъыф1ощ1ыж.
Анэ:
— Иджыпступц1э сынэк1уэнщи,
Уи псэ т1эк1ур згъэтыншынщ!
Есэп гугъуу къыпщыхъуари
Псынщ1э дыдэу къэтщ1ыжынщ.
3 къуэ:
— Мамэ, мамэ, сэ 1ей дыдэу
Си псэр пыхуу сезэшащ.
Псысэ ц1ык1ум сыдихьэхри
Нэсыху и к1эм сеплъыжащ.
Анэ:
— Уезэшамэ нак1уэ, т1ысэ,
П1эр тынш дыдэу пхуэсщ1ыжынщ,
Уи1э ц1ык1ур дахэу с1ыгъыу,
Пэшым нэс ущ1эсшэжынщ.
4.рената бесланеева
Автор:
Фыз тхьэмыщк1эм и сабийхэм
Теубгъуау зэманыр к1уащ.
Балигъып1эм зэриувэу
Псом щхьэгъуси ягъуэтащ.
Насыпыф1эу зыкъибжыжу
Гуащэм гъащ1эр ирихьэк1т,
И къарум емыблэжыххэу
1уэхуу хъуари зэф1игъэк1т.
5.автор кабард.Асик
Анэ:
— Лэкъум хуабэ фхуэзгъэжьащи
1эф1у фшхыну къыфхуэсхьащ.
Нысэ ц1ык1ум ф1эф1т хьэлыуи
Псынщ1эу сщ1ыри къэзгъэсащ.
1 къуэ:
— Ди анэ, сэ махъсымэ зэрысф1эф1ыр
Дауэ сф1ощ1 пщыгъупщэжам,
Чыржын хуабэм кхъуейр дыщ1ыгъуу
Хъунт си гуапэ уэ тхуэпщ1ам.
1 нысэ:
— Зэк1эрысыр, мамэ, схуэщ1къым,
Хъунт зэращ1 сыбгъэлъэгъуам,
Уи тхъурыжьым и 1эф1агъым
Хьэблэр 1ейуэ къыщытхъуам.
Анэ:
— Пф1эф1 чыржынри, махъсыми
Куэду сэ пщэдей пхуэсщ1ынщ.
Зэк1эрысыр 1эф1у тщ1ынщи
Уи щхьэгъусэм ебгъэшхынщ.
2 къуэ:
— Кхъужьей жыгыр къэсщэхуащи
Ди анэ, дэнэ деж хэтсэн?
К1эрт1оф жылэ къыпхуэсшащи
Бощ1эр дауи сыт епщ1эн.
2 нысэ:
— Удз гъэгъа сэ куэду сф1эф1щи
Ди бжэ1упэм щыхэтсэнщ.
Пщыхьэщхьэпэ къэск1э куэду
Ахэм псыи ящ1этк1энщ.
Анэ:
— Хадэр къабзэу зэщ1эткъуэнщи
К1эрт1оф жылэри хэтсэнщ.
Удз гъэгъари ди пщ1ант1эшхуэм
Зэрыжыф1эм хуэдэу тщ1ынщ.
3 къуэ:
— Мылэжьап1эм зэ сыплъэнщи
Псынщ1эу сэ къэзгъэзэжынщ.
Узыхуейр къызже1и, си анэ,
Жэщ темыхъуэу къэзгъэсынщ.
Анэ:
— Уузыншэу укъэк1уэжмэ
Сэ нэхъыбэ сыхуэмей,
Умып1ащ1эу, кхъа, къэк1уэжи
Пщ1ант1эм къыдыхьэж къудей.
6.Кабард. мелодия
Автор:
Теубгъуауэ бынунагъуэм
Анэм и лъэр къыщ1эхуащ.
Къэсщ и дежи жьыгъэ узыр
П1эм тхьэмыщк1эр хэгъуэлъхьащ.
Зызэхуешэр быным щысхьу,
Хуейкъым гугъу иригъэхьын.
И лъэ т1эк1ум кърихьэк1мэ
Псори ф1ощ1 хузэф1эк1ын.
1 къуэ:
— Уи мы1уэху зомыхуэу, ди анэ,
К1уэи уи п1эм ит1ысхьэж.
Пхуэмыщ1эным зомыпщытэу
Уи т1ысып1эр зэгъэщ1эж.
1 нысэ:
— Гущэ къуапэр мис убыди
Ущ1эмык1ыу унэм щ1эс,
Умэжал1эм сэ слъагъунщи
Ныщ1эбупск1эу уэ бгъэдэс.
2 къуэ:
— Дэдзыхауэ уи1эм ахъшэ
Къызэптамэ хъуну сф1эщ1т,
Щ1ыхуэ т1эк1ур сыпшынамэ
Сыхуэмейт, уэлэхьи, нэгъуэщ1!
2 нысэ:
— Сык1уэжынущи си дыщым
Мы сабийм т1эк1у схук1элъыплъ,
Бий схуэхъуащи си нысэгъур
Ауи зы нэк1и схуемыплъ.
1 къуэ:
— Уей, си къуэш, си жагъуэ пщ1ам.
Жыс1а псалъэ уедэ1уам!
Си машинэр тхьэщ1 бжес1ати
Уи тхьэк1уми ибгъэхьам.
2 къуэ:
— Уи машинэр сэ стхьэщ1ыну
Нобэ пщ1ант1эм сыдэсакъым.
Къуэш нэхъыщ1эм ебгъэщ1эну
Ау(э) зы псалъи пхуже1акъым.
2 нысэ:
— Мо си гъуджэм телъ щхьэ мажьэр
Умыупщ1эу щхьэ къэпщта?
Лъакъуэжьит1ыр нызеплъафэу
Тхьэ лагъунэм ущ1ыхьа?
1 нысэ:
— Уи тхьэк1умэр жьажьэ хъуауэ
Сабий гъы макъ зэхомыхыж.
Уи нэщ1эщит1ыр щ1эуэжауэ
Узыхуэмей умылъэгъуж.
Автор:
Нэщхъейщ фызыжьыр. Щым къэхъуащ.
Гупсысэм и лъэр щ1игъэхуащ.
Гугъу ехьу зэщ1ип1а и быным
Жра1эр игум ежэл1ащ.
Мыпхуэдизк1э 1упск1э сп1ахэр
Щхьэ гущ1ы1э къысхуэхъуа?
Схузыф1эк1ыр яхуэзмыщ1эу
Сытым щыгъуи къэзгъэна?
3 нысэ:
Мамэ, сыпщэф1ати 1эф1у пшхыну
Шхын щ1эщыгъуэ къыпхуэсхьащ.
Зэрыпф1эф1ыр сщ1эт гъэшхэк1и
Шатэ 1уви дэщ1ызгъуащ.
Унэщхъейщи, уи гум къеуэр
Къызжеп1ами седэ1уэнт
Сыпхуэхъуфыну сэбэп сщ1ами
Схузэф1эк1 лъэпкъ къэзмыгъэнэнт.
Анэ:
Ф1ыгъуэр уэ къыпхуищ1э, дахэ,
Сигур ф1ы зэрысхуэпщ1ам.
Ухуэфащэщ уи адэ-анэу
Пщ1э-нэмыс уэзыгъэщ1ам.
7.Нэхущ чэрим жьым фымыщ1 и жагъуэ
3 нысэ:
Сыволъэ1ур зэкъуэшищым
Анэм пщ1э едвгъэгъуэтыж.
Щ1эблэм щапхъэ ттрахыфу
Ди нэмыс дывгъэ1ыгъыж.
1 къуэ:
Уей, унагъуэм ди нэхъыщ1эр
Псом нэхъ 1ущу къыщ1эк1ащ.
Хабзэ дахэр, адыгагъэр
Зэрыщы1эр къэтщ1эжащ.
3 къуэ:
Умыдзыхэ, ди анэ дыщэ,
Къытхуэпщ1ар тщымыгъупщэн,
Зэрытлъэк1к1э дыпхуэсакъыу
Жьыщхьэ-махуэ дэ утщ1ын.
8.НэхущЧ.анэ.
Анэ
Сыту гуащ1э мы зы псалъэр
Жыс1эу сытогупсысык1,
Къысщохъур анэ зимы1эжым
Мы дунеишхуэм хуищ1 гущык1.
Жей жыхуа1эр имыщ1эжу
И бын т1эк1ум теубгъуащ.
Балигъ хъуауэ ар бынунэми
Гужьеяу и гъащ1эр к1уащ.
Быну и1эр и зэхуэдэщ.
Ипсэр псом щхьэк1и итынщ.
Анэм хэт и жагъуэ ищ1ми
Гугъуехь куэдхэр ипшынынщ.
Дыгъэр къепсым псэр дохуабэ
Вагъуэ лыдхэм нэр топщ1ык1.
Анэ псалъэм гур дощабэ,
Дунейр дахэу щогуф1ык1.
Фшхауэ хъункъым дэни фык1уи
Анэ шхыным хуэду 1эф1.
Щы1эу хъункъым зы макъ гуак1уи
Анэм и бзэм нэхъ нэхъыф1.
Фымыщ1 анэм фэ и жагъуэ!
Евмыт анэм фэ гухэщ1!
Мы дунейр щыпф1э1эф1ынур
Псэухущ анэр, фщ1ы фи ф1эщ.
Уи нэм хуэдэ анэр жа1э
Хуэдэщ жа1э адэр дэм.
Хэт сыт хуейми жырыре1э
Анэм щы1экъым хуэдэн.
Дахагъэу щы1эу хъуар гуэхъу фхуэхъуныр си гугъап1эу,сэлам гуапэ фызох адыгэбзэр зи гъащ1э дэк1уасэхэм,абы пщ1э лей хуэзыщ1хэм!Лэжьап1э нэужьым гъуэгум сащыхуэзащ зэанэ-зэпхъу. Хъыджэбзыр и анэм зэрепсэлъа,зызэрыхуищ1а псори си нэгу щ1этщи,слъэк1акъым «Гъащ1эр зыт анэм» сытемытхыхьын.
Гъащ1э зыт анэ,гъащ1э зыт анэ,
Узэзгъэщхьынур къысхуэмыгъуэт…
Фагъуэ1уэщ си бзэр,пэлъэщкъым си псэр
Къызэщ1охъае псэ гумэщ1ар….
Блок1 зэманыр,мак1уэр гъащ1эр…Ц1ыхум зехъуэж,1уэхугъуэ гуэрхэри гум щогъупщэж.Ауэ сыт хуэдэ зэмани,сыт хуэдэ лъэхъэник1 гум имыхуу,хуабэу,гуапэу,щабэу илъщ анэр.
Анэ…Сыт хуэдиз 1эф1агърэ гуапагърэ къуитрэ мы зы псалъэм,сыту мыхьэнэ куэд къик1рэ мыбы.
«Анэр анэщ» жып1эмэ,абы псори къок1:укъызэрилъагъури зэрыплъагъужри,къыпхуи1э щытык1эри,хуи1эжри,зэрумыужэгъури укъызэримыужэгъури.Куэдрэ,куэдыщэрэ,уеблэмэ игъащ1эк1э зэрыбгъэпсэунури.Анэм и 1эф1щ япэ дыдэ зыхэпщ1эри,зи хуабэ къыплъысри,зи лъагъуныгъэ мык1уэщ1к1э зозыгъэгъэнщ1ри.Аращ уи унэр дыщэк1э зыблэну яужь итри,псоми нэхърэ нэхъ насыпыф1э уищ1ыну хущ1экъури,игъащ1эк1э къомыфыгъуэну-къомыижынури,сыт хуэдиз ехъул1эныгъэ е къулеягъэ умыгъуэтами.
Гъащ1э мыхъумыщ1эми,зэман бзаджэми азырщ-анэрщ-зызымыхъуэжу къанэр:и сабийм тегужьеик1ауэ,жей лъэпкъ имыщ1эу,абы и псэук1э,п1ык1э хъунум йогупсыс.Анэр сыт щыгъуи быным папщ1эк1э хыхьэфынущ маф1эм.
Ц1ыхум гузэвэгъуэ къыщылъысам деж ипэ псалъэу а гузэвэгъуэм къыхихыжыфыр «мамэ» жыхуи1э а псалъэ закъуэрщ.Щ1ым дытетыф дызэрыхъуу,жьым дытесу псым депыджын щ1ыдодзэ.Ауэ анэгур маблэр,анэпсэм ди гъащ1эр нэху тщещ1.Анэгур дэнэк1и мажэ:еджэн хуейщ,яшэн хуейщ,абы пыщ1а дэтхэнэ зы 1уэхугъуэри зи фэм нэхъыбэу дэк1ыр анэрщ.Анэгур тхьэмыщк1эщ.И быныр «мыпхуэдэ сыхьэтым къэк1уэж» жи1эу щ1игъэк1арэ къэгувамэ,маф1эм ирегъэс,псым ирегъэтхьэлэ,мыгъуагъэ куэдым анэпсэм къыщежыхь…
Щ1алэгъуалэм куэдым къагуры1уэркъым анэм къытхуищ1э псор.Анэм и джэ макъи и лъэ1уи ди тхьэк1умэм щызэхимых щы1эщ.Ауэ анэм и джэ макъыр псом нэхърэ нэхъапэщ.
Дунейм узэрыхэплъэр,уэзыгъэлъагъур,1эф1 къыпщызыщ1ыр нэращи,анэр-нэ пэлъытэщ.Аращ щ1ыжа1эр»Анэр нэщ», жа1эу.
Анэм къуитар къуетыпэ,анэ1эм къы1эщ1эк1ам нэхъ хьэлэл щы1экъым.Анэм къуит тыгъэр чэнджащи щ1егъуэжи зыхэмылъ гуапагъэщ.Укъыщалъхуа махуэм щыщ1эдзауэ анэм хузэф1эк1 псори къыпхуещ1э.А псоми урегъэгупсыс -Анэгук1э къе1эри анэ1эк1э къитри къызитам къысхуищ1ащ -жыхуи1э псалъэжьым.Уэри укъэзылъхуа,гугъу апхуэдизрэ къыбдехьа анэм и хьэкъышхуэ зэрыптелъыр зэик1 зыщыбгъэгъупщэ хъунукъым.Щ1ымахуэ щ1ы1и,жьапщэ махуэми анэм дыгъэр къытхурегъэпсыф,уэрэдыр щ1ыналъэм макъыбэу зэрылъэлъу щегъэ1уф.
Къапщтэмэ,анэм хужамы1а,хуамытха псалъэ гъуэтыгъуейщ.Ауэ дэтхэнэ псалъэри гурыхьщ ар гум ,псэм къыбгъэдэк1мэ:
Жа1амэ ц1ыхухэм жьы хъуауэ анэр
Мычэму си гур сэ къызэф1онэ.
А псалъэ жагъуэу гум сэ хэзы1ур
Ф1эмык1ыу си 1ум,тэмакъым ф1онэ.
Зэпыу имы1эу псэ хуабэ зытыр
Сыт-т1э щ1эфлъытэр хъуауэ ар нанэ?!
Жэщ хъуху мыпсэхуу ц1ыхунэм ф1эбэр
Гъуэлъамэ п1эм фщымыхъу п1эхэнэ.
Игу къыдэмыжми,щхьэлажьэу хэлъми
Анэ1э щабэр къодахэщ1эф.
Уигу химыгъэщ1у,узыр пщибзыщ1у
Дахагъэ къыбжи1эу и псэм ухэлъщ.
Гъэдахэ анэр,щыщ1агъэ данэ
Умыщ1 и жагъуэ,ар къыпхуэгъункъым.
Зыгуэрк1э анэм и жагъуэ пщ1амэ
Къэщтэжи псалъэр-жагъуэ щыхъункъым.
Анэгур щ1алэщ дэгуф1эу щ1эблэм
Дыгъэ нурыф1эу зэщ1эблэу маблэр.
Анэпсэр махэщ,еубзэ дахэм
Арщ зыщ1эхъуэпсыр анэ гу къуэпсыр…
-
-
March 5 2013, 22:49
Си анэ лъапIэ, леишхуэр къыщыщIауэ адыгэр дунейм тетщ. Ар псоми дигу къоуэр. Сэ си гу къеуэр узохьылIэ нобэ, си анэ. Си гу къеуэр къозмыхьылIэмэ, зэсхьэлIэн сиIэжкъым – адыгэр икъухьауэ, зэрызу дыкъэнэжащ.
«ЛIы ухъуащ, лIым ящIэр ядэщIэ» — жыпIэри сыкъыдэбгъэкIащ, си анэ. Дунеишхуэр жэщ кIыфIу сэ солъагъу. Жыжьэуэ сыплъэмэ, цIыхухэри солъагъу. А цIыхум дыкъэзэращIэнур ди бзэращ, дазэрыхэтынур ди хабзэращ, дазэрыдэкIуэнур ди лIыгъэрэ, ди щхьэкIуэрэщ, си анэ.
Ди бзэр мэкIуэдри дыадыгэми дыкъащIэжкъым, ди хабзэр мэкIуэдри дахэтыжыфкъым, ди лIыгъэр мэкIуэдри дадэкIуэжыфкъым, щхьэкIуэр диIэжтэкъыми лъэпкъыу щыIэм иужь дыкъинащ, си анэ. И бзэкIэ еджахэу, и бзэкIэ тхэжа цIыхухэр, си анэ, я бзэм къыхэхъуэри я Iэщ1агъэр мазэм нэсащ. Бзэ хьэхукIэ «щIакхъуэм» деджэу адыгэр дыкъэнэжащ. Хьэхум дагъэр текIкъым. Бзэ хьэхум дытехьауэ дэ докIуэд, дымыкIуэдыну фыхуеймэ анэхэр дэнэ фыщэIэ? Фэракъэ дызибыныр, си анэ. ДиIащ, диIам къихьыжыну къыщIэкIыжын щыIэжмэ. ДиIащ хьэщIэщхэр, шыгъу пIастэм и хьэтыркIэ къеблагъэт хьэщIэр хьэщIэщым, езэшам зигъэпсэхуну къыщIыхьэт хьэщIэщым, Iэхум зиIэм къырихьылIэти Iуэхушхуэр щызэфIэкIт хьэщIэщым. ХьэщIэщыбжэр си адэ щыхуищIыжым сыт жриIар си анэ? Уэлэхьэ зыри жримыIа. Жылэ зелэфэныр сыухамэ зызгъэпсэхужат жери тIысыжа сэ си ани, фэ фи ани. Уэлэхьэ абы щхьэкIэ ди анэхэри пшэр мыхъуа, нэхъ дахи мыхъуа. Бзэр димыIэжу, хабзэр димыIэжу дыкъэнэжа.
Ди бзэр IэфIщ, ди хабзэр дахэщ, ди щIалэр бланэщ, ди бзылъхугъэр къабзэщ. Сыт? Сыт дилажьэу дыкIуэдрэ, си анэ? ДыкIуэдын хуэмейуэ дэ дывогъэкIуэд.
Хьэхум дагъэр текIкъым, бзэ хьэхум дэ дытехьауэ докIуэд. ДымыкIуэдыну фыхуеймэ анэхэр дэнэ фыщыIэ? Фэракъэ дызибыныр, си анэ. Дунеишхуэр щIакхъуэ папщIэ щыт? БжэмышхкIэ дошхэри тшхынум дыщыщIэкъым. Ди япэ ищахэм деплъмэ псэууэ дылIащ. ДымылIэну фыхуеймэ анэхэр дэнэ фыщыIэ? Фэракъэ дызибыныр си анэ.
Уэ си анэ, къыбжесIэр жагъуу умылъагъу. Уи жагъуэр сымыщIэжу Тхьэм къыстрилъхьащ. Жэнэтым я нэхъыфIыр уи лъэ щIагъым къыщIигъэуващ. Укъысхуэмысакъмэ ари сфIэкIуэдынущ . Адыгэ быныр яфIэмыкIуэдыну анэхэм схуелъэIу, си анэ.
Уэ си анэ, узышхуэр диIэу дэ къыдожыхь. Узым я нэхъ узу дэ диIэр ди бзэращ. Бзэр зимыIэжым лъэпкъ зэримыIэжыр анэхэм схуажеIэ, си анэ.
Си анэм зыгуэр къызжеIэ, зэхэфхми сщIэркъым си анэм къызжиIэр. Уэ си щIалэ, сэ къызжепIар ирикъуащ. Уи адэмрэ, уи адэкъуэшхэмрэ лIо яжепIэр? Си анэр къыспоплъэ си адэмрэ си адэкъуэшхэмрэ яжесIэм едэIуэну.
Уэ си анэ, ахэм гущIэгъу яхэлътэкъыми леишхуэр къыдахащ. ЛIы дэгъуагъэр зытрахыурэ зэхохьэр. ХыхьэкIэр зымыщIэм лъэпкъым игъуэтыр къыхихуащ , си анэ. Лъэпкъ Iуэху жари Iуэхур кърахьэжьэ. Зи иужь итхэр я щхьэ Iуэхущи зэзэгъхэкъым. Адыгэ быныр дызэмызэгъыжу дыкъагъэнащ, си анэ. Бзэр тщIэн хуейщ жари къызэдожьэхэр. Хъуэрщэрыгъэр я гум илъщи пцIыр яупс. ПцIым и кIапсэр кIэщIщи зэтошхыхьхэ, адыгэ быныр дызэрышхыжу дыкъэнэжащ, си анэ.
Уэ си шыпхъухэ гукъеуэри нывжесIащ. ЩакхъуэкIи дылъаIуэкъым, щыгъынкIи дылъаIуэкъым. ДызэралъэIуэр ди бзэрэ ди хабзэщи, а маржэ хъужын. Ди бзэр мыкIуэдмэ дыпсэущ. Ди бзэр кIуэдмэ дылIащ. Ди бзэр мыкIуэдыну, фысакъыну Аллыхьыр къывыдогъэлъэIу, дыкъыволъэIу си къуэши си шыпхъуи.
Ди лъэпкъыр упсэу, ди жагъуэгъур укIуэд. Тхьэм фигъэпсэу.
2) Гъащ1э зыт анэ,гъащ1э зыт анэ,
Узэзгъэщхьынур къысхуэмыгъуэт.
Фагъуэ1уэщ си бзэр,пэлъэщкъым си псэр
Къызэщ1охъае псэ гумэщ1ар.
Блок1 зэманыр,мак1уэр гъащ1эр.Ц1ыхум зехъуэж,1уэхугъуэ гуэрхэри гум щогъупщэж.Ауэ сыт хуэдэ зэмани,сыт хуэдэ лъэхъэник1 гум имыхуу,хуабэу,гуапэу,щабэу илъщ анэр.
Анэ.Сыт хуэдиз 1эф1агърэ гуапагърэ къуитрэ мы зы псалъэм,сыту мыхьэнэ куэд къик1рэ мыбы.
«Анэр анэщ» жып1эмэ,абы псори къок1:укъызэрилъагъури зэрыплъагъужри,къыпхуи1э щытык1эри,хуи1эжри,зэрумыужэгъури укъызэримыужэгъури.Куэдрэ,куэдыщэрэ,уеблэмэ игъащ1эк1э зэрыбгъэпсэунури.Анэм и 1эф1щ япэ дыдэ зыхэпщ1эри,зи хуабэ къыплъысри,зи лъагъуныгъэ мык1уэщ1к1э зозыгъэгъэнщ1ри.Аращ уи унэр дыщэк1э зыблэну яужь итри,псоми нэхърэ нэхъ насыпыф1э уищ1ыну хущ1экъури,игъащ1эк1э къомыфыгъуэну-къомыижынури,сыт хуэдиз ехъул1эныгъэ е къулеягъэ умыгъуэтами.
Гъащ1э мыхъумыщ1эми,зэман бзаджэми азырщ-анэрщ-зызымыхъуэжу къанэр.
3)Анэ псалъэр щыжып1эк1э гущ1эм зыкъыдегъазэ. Абы быным хуи1э лъагъуныгъэм к1э и1экъым, сытым дежи быныр балигъ хъуами, ар сабийщ анэм дежк1э, и гур хуэмыгъуэщ жэщи махуи, мы дуней псом тету п1эрэ адэ-анэм хуэдэу псэ къабзэ гу хьэлэлрэ зи1э нэгъуэщ1 ц1ыху! Анэхэм теухуауэ адыгэ усак1уэхэм я 1эдакъэщ1эк1ыу усэ тхыгъэ куэд ди1эщ
Анэм и гур сытым дежи быным и гъусэщ, аращ анэр нэм щ1ыхуагъадэри, абы и щыхьэтщ мы усэр. Гъащ1эр ехь
И быным тегужьеик1ауэ:
Жьыр къепщамэ
Ф1ощ1 ирихьэжьэн.
Къытехъуам уэлбанэ,
Унэм ар щ1эк1ауэ,
Псыдзэм ихьын ф1эщ1у
Ныпежьэнщ.
4)Ялъэк1амэ, быным и зы щхьэц налъэ хагъэхунтэкъым. Дэк1амэ, къыдэмыхьэжын къаф1ощ1ыр, жьы къепщамэ, ирихьэжьэнк1э шынэу мэпсэу,Джэрыджэ Арсен и усэри абы щыхьэт тохъуэ
Уэшх къожэхыр,уи нэм къыщ1э1эбэр
Умылъагъуубжьыхьэ жэщыр к1ыф1щ.
Гъуэлъыжами къуажэ к1ыхьыр,щ1ыбым
Уэ удэтщи,пщыгъа т1эк1ури псыфщ.
Пщ1эркъым ноби уи къуэм къыщик1ухьыр:
«Хэмыхуауэ п1эрэ зы бэлыхь?»-
Пщ1ант1эм укъыдок1ри,п1ыкъыу бжыхьыр,
Жэщ къетк1ухым и нэм ущ1оплъыхь.Ауэ зэк1э уэ упхоплъ жэщ к1ыхьым,
Къуэм е1этыр гумэщ1ауэ бжэ:
«Бын нэщ1эбжьэм зэи анэ гущ1эм
Щимыщ1ыну дыркъуэ!.»Магъыр бжэр…
5)Ц1ыхур гузэвэгъуэ хэхуэу 1эмалыншэ дыдэу къыщынэм деж, и гур япэ зыхуэжэр анэрщ… И псэм къилъыхъуэр аращ… Фэ гу лъывмытэжагъэнк1и мэхъу, ауэ 1уэхур и нэм щынэсым, фигухэр сэ къызэджащ. Фи псэхэм сыкъышащ …. Анэпсэхэр зэи л1эркъым. Ар бынхэм я гущ1эм щопсэу. Нэрымылъагъуу. Къатемыплъэкъук1ыу.Я ф1ым иригуф1эрэ я 1ейм иригумащ1эу….Бицу Анатолэ
Сыту пасэу жьы ухъуа уэ мамэ,
Сыту пасэу сэ балигъ сыхъуа
Жэщи махуи иджы 1э бдэслъами,
Схуэщ1ыщын сэ щ1алэ уи щхьэц тхъуар?
Сот1ысэх уи гъащ1эм сегупсысуи,
Хъуам уи теплъэ къезытыр гухэщ1.
Зэрешам уэ апхуэдизу уи псэр
Си зэрану куэд хэлъу къысф1ощ1…
Сабиигъуэм и макъамэр,
Псэм гу1эгъуэу къыхо1ук1.
Зы телъыджэ насып хъуаск1эу,
Гукъэк1ыжхэм холыдык1
6) Ц1ыхум гузэвэгъуэ къыщылъысам деж ипэ псалъэу а гузэвэгъуэм къыхихыжыфыр «мамэ» жыхуи1э а псалъэ закъуэрщ.Щ1ым дытетыф дызэрыхъуу,жьым дытесу псым депыджын щ1ыдодзэ. иИсабийм тегужьеик1ауэ,жей лъэпкъ имыщ1эу,абы и псэук1э,п1ык1э хъунум йогупсыс.Анэр сыт щыгъуи быным папщ1эк1э хыхьэфынущ маф1эм.
Сабиигъуэм и макъамэр,
Псэм гу1эгъуэу къыхо1ук1.
Зы телъыджэ насып хъуаск1эу,
Гукъэк1ыжхэм холыдык1
7) Жэщи махуи тетщ уи нэ1э
Тумыгъэк1ыу быным,анэ,
псэ тыншыгъуэ уэ уимы1э
Плъагъухук1э ар бынунэу!
Гущэм тету лъапэр,анэ,
епхьэк1акъым уэ жэщ мащ1э,
абы щхьэк1э зэ гукъанэ
уэ умыщ1у, уогумащ1э!
Си гъунэгъуу къак1у уэ къэт1ысыт,
Къащтэ дзасэр,лыпц1эр сэ згъэжьэнщ,
Мис си дамэм вагъуэу тху щонэхур,
Кремль вагъуэм ар я къуэшщ,уэ пщ1эм.
Жьыбгъэм уэсыр пщ1ант1эм къыдек1утэ,
Нобэ махуэм ещхьти сыщежьар,
Сэ къысф1ощ1ыр ар дыгъуасэ хуэдэу,
Илъэсипл1к1э нобэм упэплъащ.Уи псэлъэк1эу жы1эт»а си дотэ»,
Гуауэ псори хъуащ иджы 1эщ1ыб,
Щ1ы тхьэлъэ1уи,уеблэм ноби содэ,
Сэлэт хабзэу фляжкэм дегъэ1уб.
Ефэ,ди анэ,уэ ипфащ нэхъ гуащ1э-
Гуауэ 1эджэм уи щхьэр хужь ящ1ащ,
Ефэ,уи къуэу къэк1уэжами папщ1э,
Куэди нэпсу щэхуу уэ плъэщ1ар.
9)Гъащ1э щыхъук1э, 1эджэми дыхуозэ, 1эджи щыдолъагъу, щызэхыдох, псалъэ гуапи псалъэ жагъуи. Щы1эу п1эрэ адэ-анэр 1эф1у зымылъагъу е абыхэм я гумм ежэл1эн псалъэ жагъуэ езыпжсыфын бын? ! Хьэуэ, щы1эн хуейкъым апхуэдэ! Гупсыси псалъэ, зыплъыхьи т1ыс щ1ыжа1эри аращ. Демыгупсысу жыт1а псалъэ жагъуэр анэм и гум зэреуэр,ар абы зэрызэхищ1эр къыдегъащ1э Мыкъуэжь Анатолэ итха усэ «Псалъэ жагъуэ».
Зэгуэрым семыгупсысу
Зы псалъэ къызжьэдэк1ат.
Ар мамэ и гущ1эм нэсри
И нэпсхэр къыщ1игъэк1ат.
К1иякъым мамэ.
Зы псалъи къызжимы1ат.
И 1элъэщ1 к1ёапэм щэху дыдэу
И нэпсхэр к1уэц1игъэпщк1уат…
10) Хъийм ик1ауэ бийхэм загъэпхъашэт,
Шэхэр уэфу къуажэ ц1ык1ум дапхъэрт.
К1ыф1у,щ1ы1эу щ1ыунэ бэнзэвым
Ист фыз гуэр и бынхэм тегузавэу.
Бийм а махуэм шэуэ къиут1ыпщыр
Къыщыуэжырт анэм и гум.
Ажал л1ык1уэу бий топышэ ц1ывхэм
Я фий макъыр зэхихыхук1э анэм,
Къыбгъэдэс и бынхэм я щхьэ пц1анэм
Ятриубгъуэт 1элъэщ1 к1апэ пхъашэр.
11) Зэм сыпIэщIех толъкъуну гъащIэм,
Лъыхъуэным уи нэр ирегъэш. Зэш кIыхьыр пхуэмыхьыжу къасщIэм,
Уи лъэIукIэ сэ къызогъэзэж…
12)Анэм теухуауэ зы тхыгъэ нэхъ мыхъуми зи 1эдакъэ къыщ1эмык1а тхак1уэ щы1экъым жып1эми ущыуэну си гугьэкъым. Анэ псалъэр алыхь-талэм и тыгъэ нэхъыф1хэм щыщу жып1э хъунущ, арауи къыщ1эк1ынщ мыпхуэдэ псалъэжьхэри хъыбархэри щ1ыщы1эр:
Анэ зимы1эм гу1эр и махуэщ.
Анэм и быным хуищ1эр ф1эмащ1эщ.
Уи анэрэ уи нит1рэ.
Анэм и хабзэр,пхъум и бзыпхъэщ.
Анэм къуитыр 1эф1щ.
Анэм къуипэсыр гунэсщ.
Анэнэп1эсрэ гупк1э т1ысып1эрэ.
13)Иджыри къыздэсым зи гугъу тщ1а анэхэм, пхуэмы1уэтэн хуэдиз я ф1агъщ, ц1ыху псори фэк1э зэрызэмыщхьым хуэдэу анэ псоми я гур зэхуэдэкъым, щы1экъэ анэ зи гур мып1ейтей, къыхэмыщтык1, абыхэм папщ1эщ мы усэрхэр щ1аусари
Химыгъэхьэ жэщым,
Химыгъэхьэ щ1ы1эм-
Ф1ощ1ыр псоми.
Зыгуэр къращ1эн…
Дыгъэ закъуэрщ анэм
Дзыхь зыхуищ1у щы1эр
А т1ум зэщхьщи аращ
Я хьэл-щэн.
метки: Кабардинский, Хуэдэщ, Къэтщ, Хъуауэ, Къыфхуэсхьащ, Машинэр, Тхьэк, Пщэдь
Зы унагъуэ гуэрым ек1уу
Зэл1-зэфыз здэпсэууэ дэст,
Лажьэу шхэжу зэгуры1уэу
Зэдэ1уэжу зэбгъэдэст.
Псалъэмакъ яку къыдэмык1ыу
Я сабийхэр зэщ1ап1ащ.
Балигъып1эм нэмысауэ
Дунейм адэр ехыжащ.
Гузэвэгъуэм фыз тхьэмыщк1эр
Икъук1э куууэ хигъэплъащ.
Сыт ищ1энт, ны1уплъэщ бынми
И бгыр быдэу щ1икъузащ.
Къуищ фызабэм къыщ1энати
Еш жыхуа1э имыщ1эжт
Бын зыхуей хуимыгъэзауэ
Зы п1э к1уэц1 имыгъуэлъхьэжт.
3.Дисана и рашид
Анэ:
- Си псэ т1эк1ухэ, сыт фыхуей,
Щхьэ мыпхуэдэу фынэщхъей?
Мис 1эф1ык1э къыфхуэсхьащ,
Пхъэщхьэмыщхьи къэсщэхуащ.
Фэзгъэшхынщи ныбэм изу
Тыншу 1эф1у фыжеинщ.
Фи тхылъылъэм сыдэплъэнщи
Зыхуэныкъуэри къэсщ1энщ.
1 къуэ:
- Мамэ, си гъуэншэджыр сыджэлати
Гъуанэу т1эк1у къриудат,
Схуэбдыжатэмэ ныщхьэбэ
Пщэдей школым срик1уат.
Анэ:
- Пхуэздыжынкъэ, си псэ закъуэ,
Нэху ныщхьэбэ къемык1ын,
Щы1э хъункъым сыт ирехъуи
Сэ фэр щхьэк1э слъэмык1ын.
2 къуэ:
- Есэп нобэ къыдатащи
Гугъущи, мамэ, схуэмыщ1ыж.
Мы си къуэшым селъэ1уащи,
Уей, абы зыкъыф1ощ1ыж.
Анэ:
- Иджыпступц1э сынэк1уэнщи,
Уи псэ т1эк1ур згъэтыншынщ!
Есэп гугъуу къыпщыхъуари
Псынщ1э дыдэу къэтщ1ыжынщ.
3 къуэ:
- Мамэ, мамэ, сэ 1ей дыдэу
Си псэр пыхуу сезэшащ.
Псысэ ц1ык1ум сыдихьэхри
Нэсыху и к1эм сеплъыжащ.
Анэ:
- Уезэшамэ нак1уэ, т1ысэ,
П1эр тынш дыдэу пхуэсщ1ыжынщ,
Уи1э ц1ык1ур дахэу с1ыгъыу,
Пэшым нэс ущ1эсшэжынщ.
4.рената бесланеева
Автор:
Фыз тхьэмыщк1эм и сабийхэм
Теубгъуау зэманыр к1уащ.
Балигъып1эм зэриувэу
Псом щхьэгъуси ягъуэтащ.
Насыпыф1эу зыкъибжыжу
Гуащэм гъащ1эр ирихьэк1т,
И къарум емыблэжыххэу
1уэхуу хъуари зэф1игъэк1т.
5.автор кабард.Асик
Анэ:
- Лэкъум хуабэ фхуэзгъэжьащи
1эф1у фшхыну къыфхуэсхьащ.
Нысэ ц1ык1ум ф1эф1т хьэлыуи
Псынщ1эу сщ1ыри къэзгъэсащ.
1 къуэ:
- Ди анэ, сэ махъсымэ зэрысф1эф1ыр
Дауэ сф1ощ1 пщыгъупщэжам,
Чыржын хуабэм кхъуейр дыщ1ыгъуу
22 стр., 10815 слов
КЪЭЖЭР ХЬЭМИД УЭРЭД ЩIАУСЫР Литературэ портретхэр НАЛШЫК «ЭЛЬБРУС» …
… къыщымынэу, къэрал гъунапкъэми щхьэдэхащ. Абы и усэхэр зэрадзэкIащ хьэрыпыбзэкIэ, венгрыбзэкIэ, болгарыбзэкIэ. Тхьэгъэзит Зубер и зэманыгъуэщ, и къару илъыгъуэщ. Япэми хуэдэу, Зубер иджыри хуэхьэзырщ Дахагъэм, Къабзагъэм, Гуапагъэм … гъэсэныгъэ тэмэмрэ нэхъ щагъуэт еджапIэу. 1970 гъэм, курыт еджапIэр фIы дыдэу къеухри, Нинэ щIотIысхьэ Къэбэрдей-Балъкъэр къэрал университетым, урысыбзэмрэ урыс …
Хъунт си гуапэ уэ тхуэпщ1ам.
1 нысэ:
- Зэк1эрысыр, мамэ, схуэщ1къым,
Хъунт зэращ1 сыбгъэлъэгъуам,
Уи тхъурыжьым и 1эф1агъым
Хьэблэр 1ейуэ къыщытхъуам.
Анэ:
- Пф1эф1 чыржынри, махъсыми
Куэду сэ пщэдей пхуэсщ1ынщ.
Зэк1эрысыр 1эф1у тщ1ынщи
Уи щхьэгъусэм ебгъэшхынщ.
2 къуэ:
- Кхъужьей жыгыр къэсщэхуащи
Ди анэ, дэнэ деж хэтсэн?
К1эрт1оф жылэ къыпхуэсшащи
Бощ1эр дауи сыт епщ1эн.
2 нысэ:
- Удз гъэгъа сэ куэду сф1эф1щи
Ди бжэ1упэм щыхэтсэнщ.
Пщыхьэщхьэпэ къэск1э куэду
Ахэм псыи ящ1этк1энщ.
Анэ:
- Хадэр къабзэу зэщ1эткъуэнщи
К1эрт1оф жылэри хэтсэнщ.
Удз гъэгъари ди пщ1ант1эшхуэм
Зэрыжыф1эм хуэдэу тщ1ынщ.
3 къуэ:
- Мылэжьап1эм зэ сыплъэнщи
Псынщ1эу сэ къэзгъэзэжынщ.
Узыхуейр къызже1и, си анэ,
Жэщ темыхъуэу къэзгъэсынщ.
Анэ:
- Уузыншэу укъэк1уэжмэ
Сэ нэхъыбэ сыхуэмей,
Умып1ащ1эу, кхъа, къэк1уэжи
Пщ1ант1эм къыдыхьэж къудей.
6.Кабард. мелодия
Автор:
Теубгъуауэ бынунагъуэм
Анэм и лъэр къыщ1эхуащ.
Къэсщ и дежи жьыгъэ узыр
П1эм тхьэмыщк1эр хэгъуэлъхьащ.
Зызэхуешэр быным щысхьу,
Хуейкъым гугъу иригъэхьын.
И лъэ т1эк1ум кърихьэк1мэ
Псори ф1ощ1 хузэф1эк1ын.
1 къуэ:
- Уи мы1уэху зомыхуэу, ди анэ,
К1уэи уи п1эм ит1ысхьэж.
Пхуэмыщ1эным зомыпщытэу
Уи т1ысып1эр зэгъэщ1эж.
1 нысэ:
- Гущэ къуапэр мис убыди
Ущ1эмык1ыу унэм щ1эс,
Умэжал1эм сэ слъагъунщи
Ныщ1эбупск1эу уэ бгъэдэс.
2 къуэ:
- Дэдзыхауэ уи1эм ахъшэ
Къызэптамэ хъуну сф1эщ1т,
Щ1ыхуэ т1эк1ур сыпшынамэ
Сыхуэмейт, уэлэхьи, нэгъуэщ1!
2 нысэ:
- Сык1уэжынущи си дыщым
Мы сабийм т1эк1у схук1элъыплъ,
Бий схуэхъуащи си нысэгъур
Ауи зы нэк1и схуемыплъ.
1 къуэ:
- Уей, си къуэш, си жагъуэ пщ1ам.
Жыс1а псалъэ уедэ1уам!
Си машинэр тхьэщ1 бжес1ати
Уи тхьэк1уми ибгъэхьам.
2 къуэ:
- Уи машинэр сэ стхьэщ1ыну
Нобэ пщ1ант1эм сыдэсакъым.
Къуэш нэхъыщ1эм ебгъэщ1эну
Ау(э) зы псалъи пхуже1акъым.
2 нысэ:
- Мо си гъуджэм телъ щхьэ мажьэр
Умыупщ1эу щхьэ къэпщта?
Лъакъуэжьит1ыр нызеплъафэу
Тхьэ лагъунэм ущ1ыхьа?
1 нысэ:
- Уи тхьэк1умэр жьажьэ хъуауэ
Сабий гъы макъ зэхомыхыж.
Уи нэщ1эщит1ыр щ1эуэжауэ
Узыхуэмей умылъэгъуж.
Автор:
Нэщхъейщ фызыжьыр. Щым къэхъуащ.
Гупсысэм и лъэр щ1игъэхуащ.
Гугъу ехьу зэщ1ип1а и быным
Жра1эр игум ежэл1ащ.
Мыпхуэдизк1э 1упск1э сп1ахэр
Щхьэ гущ1ы1э къысхуэхъуа?
Схузыф1эк1ыр яхуэзмыщ1эу
Сытым щыгъуи къэзгъэна?
3 нысэ:
Мамэ, сыпщэф1ати 1эф1у пшхыну
Шхын щ1эщыгъуэ къыпхуэсхьащ.
Зэрыпф1эф1ыр сщ1эт гъэшхэк1и
Шатэ 1уви дэщ1ызгъуащ.
4 стр., 1901 слов
Шора Бекмурзович Ногмов
… ношения на шее. Живя в Петербурге, Шора Ногмов не забывал и науки. Усердно занимаясь чтением книг и переводами с арабского языка на … в Кабарде вспыхнуло всеобщее возмущение, тогда Шора Ногмов принимал деятельное участие в разных походах и несколько раз был секретно посылаем на … подарил ему золотые часы в 500 руб. и 50 червонцев. В 1836 году Шора Ногмов был отправлен для доставления в московскую …
Унэщхъейщи, уи гум къеуэр
Къызжеп1ами седэ1уэнт
Сыпхуэхъуфыну сэбэп сщ1ами
Схузэф1эк1 лъэпкъ къэзмыгъэнэнт.
Анэ:
Ф1ыгъуэр уэ къыпхуищ1э, дахэ,
Сигур ф1ы зэрысхуэпщ1ам.
Ухуэфащэщ уи адэ-анэу
Пщ1э-нэмыс уэзыгъэщ1ам.
7.Нэхущ чэрим жьым фымыщ1 и жагъуэ
3 нысэ:
Сыволъэ1ур зэкъуэшищым
Анэм пщ1э едвгъэгъуэтыж.
Щ1эблэм щапхъэ ттрахыфу
Ди нэмыс дывгъэ1ыгъыж.
1 къуэ:
Уей, унагъуэм ди нэхъыщ1эр
Псом нэхъ 1ущу къыщ1эк1ащ.
Хабзэ дахэр, адыгагъэр
Зэрыщы1эр къэтщ1эжащ.
3 къуэ:
Умыдзыхэ, ди анэ дыщэ,
Къытхуэпщ1ар тщымыгъупщэн,
Зэрытлъэк1к1э дыпхуэсакъыу
Жьыщхьэ-махуэ дэ утщ1ын.
8.НэхущЧ.анэ.
Анэ
Сыту гуащ1э мы зы псалъэр
Жыс1эу сытогупсысык1,
Къысщохъур анэ зимы1эжым
Мы дунеишхуэм хуищ1 гущык1.
Жей жыхуа1эр имыщ1эжу
И бын т1эк1ум теубгъуащ.
Балигъ хъуауэ ар бынунэми
Гужьеяу и гъащ1эр к1уащ.
Быну и1эр и зэхуэдэщ.
Ипсэр псом щхьэк1и итынщ.
Анэм хэт и жагъуэ ищ1ми
Гугъуехь куэдхэр ипшынынщ.
Дыгъэр къепсым псэр дохуабэ
Вагъуэ лыдхэм нэр топщ1ык1.
Анэ псалъэм гур дощабэ,
Дунейр дахэу щогуф1ык1.
Фшхауэ хъункъым дэни фык1уи
Анэ шхыным хуэду 1эф1.
Щы1эу хъункъым зы макъ гуак1уи
Анэм и бзэм нэхъ нэхъыф1.
Фымыщ1 анэм фэ и жагъуэ!
Евмыт анэм фэ гухэщ1!
Мы дунейр щыпф1э1эф1ынур
Псэухущ анэр, фщ1ы фи ф1эщ.
Уи нэм хуэдэ анэр жа1э
Хуэдэщ жа1э адэр дэм.
Хэт сыт хуейми жырыре1э
Анэм щы1экъым хуэдэн.